A. A. Q od irov t ib b iy o t


FILIPP AUREOL PARATSELS



Download 17,84 Mb.
Pdf ko'rish
bet68/99
Sana28.06.2022
Hajmi17,84 Mb.
#712517
1   ...   64   65   66   67   68   69   70   71   ...   99
Bog'liq
2021-02-22603383da9fe88256 Tibbiyot tarixi (Qodirov A.) - 2005 y.

117


FILIPP AUREOL PARATSELS
F ilip p A ureol P aratsels 1493-yilda Shveytsariyada h ak im lar oilasida 
tu g ‘ulgan. U yoshligidanoq o ‘zining o ‘tk ir zeh n i bilan boshqa bolalardan 
ajralib turgan. H a r xil bilim larga qiziqqan va o ‘z yurtida dastlabki bilim ni 
olganidan so‘ng Italiyada tibbiyot ilmini o ‘rgandi. K o‘p o ‘qish va kasallami 
m uolaja qilish natijasida katta tajriba orttirdi. K o ‘p m am lakatlarga sayohat 
qildi, u yerlardagi tibbiyot bilan ta n ish d i, turli xalqlarning h ay o ti va 
yashash tarz in i o ‘rgandi. B uning n atijasida u ham am aliy ham nazariy
tibbiyot sohasida yirik olim b o ‘lib yetishdi.
1526-yilda P aratsels Bazel d o rilfu n u n in in g professori etib tayinlandi. 
S h u nday qilib, P aratselsning ilm iy va pedagogik faoliyati boshlandi.
P aratsels U yg‘on ish davrining ilg‘o r fikrli o lim larid an biri edi. U 
talabalarg a m um kin q a d a r am aliy tibbiyotni o 'rg atish g a h arak at qilardi. 
Eski sxolastik fikrlami qattiq tanqid qilardi. M a’ruza (leksiya)larida talabalarga 
"tabib o ‘z bilim va tajribasini eski k itoblarni o ‘qish bilan em as, balki 
b e m o rla r bilan to ‘g ‘r id a n - to ‘g ‘ri m u lo q o td a b o ‘lish y o ‘li bilan, u larn i 
h ar to m o n lam a sinchiklab tekshirish va ko‘zdan kechirish bilan oshiradi”, 
deb u q tira rd i. A m m o , u o ‘zin in g m a z k u r m u lo h a z a la rid a h a d d a n
oshishlikga h am y o ‘l q o ‘yardi. 0 ‘tm ish d a yashab ijod etgan b arch a 
o lim larn in g asarlarini o ‘rganish befo y d ad ir, deb isbot etishga u rin ard i. 
0 ‘zinin g bu fikrini tasdiqlash m aqsad id a k o ‘pchilik o ld id a A bu Ali ibn 
Sino va K lavdiy G a le n n in g asarlarini yoqib yuborgan edi.
Paratsels o ‘zining bu o ‘ta radikal fikrlari bilan o ‘sha vaqtdagi ko'pchilik 
o lim lar va ch erkov boshliq larin in g nafratiga u ch rad i. U lar P aratselsni 
ta qib qila boshladilar. Shu sababdan u 1528-yilda d orilfun un ni tark etib, 
B azeldan k o ‘chib ketishga m ajbur b o ‘ldi. Shu tariqa ko ‘p vaqt shahard an- 
shaharga ko‘chib y urib, k o ‘p q iy inchiliklarn i b o sh id an kechirdi.
Paratsels o ‘z ilm iy faoliyatida birin ch i o ringa tajriba usulini q o ‘yardi. 
X ususan, u kimyoviy tajribalarga alohida aham iyat berardi. Paratselsning 
fikricha, tabibning eng asosiy ish joy i kim yoviy lab o rato riy a b o ‘lishi 
kerak. Bu fikr u m u m an xato em as. Lekin, ham m a narsani faqat kim yoviy 
usulga bog‘lash masalaga to r doirada yondashish edi. Paratselsning fikr va 
m u lohazalari tibb iyot tarixida u m u m a n ijobiy rol o ‘ynadi. O lim 1541- 
yilda 48 yoshida vafot etdi.

Download 17,84 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   64   65   66   67   68   69   70   71   ...   99




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish