A. A. Omonov, Т. М. Qoraliyev kredit va banklar

Valuta va depozit siyosati.
Markaziy bank valuta siyosatining 
asosiy maqsadi milliy valuta kursining xorijiy mamlakatlar valutasi 
kursiga boigan nisbatining barqarorligini ta’minlashga qaratilgan. 
Markaziy bank o ‘zining vakolati doirasida hukumat bilan hamkorlikda 
davlatning 
valuta 
munosabatlari 
bo‘yicha 
siyosatining 
asosiy 
yo‘nalishlarini belgilaydi. Mamlakatda valuta siyosatining joriy va 
kelgusi davrdagi holati yuzasidan rivojlantirish strategiyasini ishlab 
chiqadi. Bulaming ichida eng asosiylari sifatida mamlakatning toiov 
balansi, hukumatning valuta munosabatlari bo‘yicha ichki va tashqi pul
- kredit siyosati va milliy valutaning chet el valutasiga nisbatan kursini 
aniqlashning tartibini ta’kidlash mumkin.
65 Узбекистон Республикася банк тшими. Ф.Муллажанов тахририостиде. —Т.: «Узбекистан» нашриёти, 2001й. 62 -
бет.
212

---

Markaziy bank valuta siyosatini olib borishda quyidagi asosiy 
vazifalami bajaradi:
1. Tijorat banklariga xorijiy valutalarda operatsiyalami amalga 
oshirish uchun bir marotabalik va Bosh litsenziyalami beradi hamda 
qaytarib oladi.
2. Vakolatli tijorat banklarining o‘zlari va mijozlari nomidan chet 
el valutalarini sotish va sotib olishning miqdorini, ya’ni ochiq valuta 
pozitsiyalarini belgilaydi.
Ochiq valuta pozitsiyasi deganda, bankning tegishli chet el 
valutasidagi aktivlarini uning majburiyatidan ortiqchaligi (uzun valuta 
pozitsiyasi) yoki ushbu aktivlaming majburiyatdan pastligi (qisqa valuta 
pozitsiyasi) tushuniladi.
3. 0 ‘zbekiston Respublikasi valuta bozorida chet el valutalarini 
sotish va sotib olishni tartibga solib boradi.
4. Tijorat banklarida chet el valutasi va toiov hujjatlari hamda 
boshqa qimmatliklar bo‘yicha kassa operatsiyalarini tashkil etish va 
amalga oshirishning tartibini belgilaydi.
5. Vakolatli 
banklarda 
norezedentlaming 
0 ‘zbekiston 
Respublikasi milliy valutasidagi hisob - varaqlarining yuritish tartibini 
belgilaydi.
6. Vakolatli banklarda rezident va norezedent (yuridik va jismoniy 
shaxs)larga chet el valutasida hisobvaraqlami ochish va yuritish tartibini 
belgilaydi.
7. 0 ‘zbekiston Respublikasida korxona va tashkilotlaming chet el 
valutalarini qabul qilish, hisobga olish, saqlash va kassa intizomiga rioya 
etishni tartibga soladi.
8. Investitsion loyihalami erkin valutalarda kreditlashning tartibini 
belgilaydi.
Markaziy bank valuta siyosatini amalga oshirishda valuta 
interventsiyasidan keng miqiyosda foydalandi.