A. A. Kaxxarov, yu. Sh. Avazov, U. A. Ruziyev

SHK konstruksiyasining elementlari. Konstruksiyasi jihatidan SHK markaziy tizimli blok shaklida bajarilgan boiib, unga razyem orqali tashqi qurilmalar ulanadi: qo'shimcha xotira bloklan, klaviatura, displey, printer va boshqalar.
Tizimli blok odatda o‘z tarkibiga 'tizimli platani, manba blokini, diskli jamlovchilami, qo‘shimcha qurilmalarga razyemlar va tashqi qurilma adapterlarini oladi.
Tizimli platada (ko‘pincha ularni ona plata deb ataydilar - mother­board) o‘z navbatida quyidagilar joylashgan:

• 
  mikroprotsessor;
  
• 
  tizimli mikrosxemalar (chipsetlar);
  
• 
  takt impulslar generatori;
  
• 
  TXQ va DXQ modullari (mikrosxemalari);
  
• 
  CMOS-xotira mikrosxemasi;
  
• 
  klaviatura, QMDJ adapterlari;
  
• 
  uzilishlar kontrollyori;
  
• 
  taymer va hokazolar.
  

Ulaming ko‘pchiligi tizimli plataga razyem orqali ulanadilar.
Kompyuteming funksional ko‘rsatkichlari. Kompyuteming asosiy funksional ko‘rsatkichlariga quyidagilar kiradi:

1. 
   Tizimli platanirig unumdorligi, tezligi, takt chastotasi va mikro- protsessoming takt chastotasi.
   
2. 
   Mikroprotsessoming va interfeysning kod shinalari.
   
3. 
   Tizimli, mahalliy va tashqi interfeyslaming turlari.
   
4. 
   Tezkor xotiraning sig‘imi va turi.
   
5. 
   Kesh-xotiraning mavjudligi, sig‘imi vaturi.
   
6. 
   Qattiq diskli jamlovchining sig‘imi va turi.
   
7. 
   CD va DVD jamlovchilaming sig‘imi va turi.
   
8. 
   Videomonitor va videoadapter turi.
   
9. 
   Printeming mavjudligi va turi.
   
10. 
    Modemning mavjudligi va turi.
    

1 l.Multimediali audio- va video vositalarning mavjudligi va turi. 12.Operatsion tizim turi va mavjud dasturiy ta'minoti.

13. 
    Kompyuteming boshqa turlari bilan apparat va dasturiy
    

mosligi.

13. 
    Hisoblash tarmog‘ida ishlash imkoniyati.
    
14. 
    Ko‘p masalali ish tartibida ishlash imkoniyati.
    

16.Ishonchliligi.
17.Narxi.
18.0‘lchami va og‘irligi.
Keltirilgan funksional ko‘rsatkichlardan ba'zilarini sharhlash kerak bo‘lganligi uchun ulami kengroq bayon qilishni lozim deb topildi.