A. A. Ismailov Ta’lim sifatini baholash bo‘yicha xalqaro tadqiqotlarni amalga oshi rish

5. QIYALIKLARNI TADQIQ ETISH
Moviyrang elektr stansiyasi
Savol 3/4
Bir guruh o‘quvchilar vodiyning 
ikkita qiyaligida o‘simliklar bir-biridan 
keskin farq qilishini qayd etishdi: 
A
qiyalikdagi o‘simliklar 
B
qiyalik-
dagiga qaraganda yanada yashil va ko‘p-
roq. Bunday farq o‘ng tomondagi rasmda 
ko‘rsatilgan.
O‘quvchilar bitta qiyalik dagi o‘sim-
liklar boshqa qiyalikdagi o‘simliklardan 
nima uchun farq qilishini tadqiq etish-
moqda. O‘quvchilar ushbu tadqiqot doi-
rasida belgilangan muddat davomida 
uch ta ekologik omilni o‘lchashdi:
• 
Quyosh radiatsiyasi:
belgilangan 
joyga qancha quyosh nuri tushishi.
• 
Tuproq namligi:
belgilangan joy da 
tuproqning qanchalik darajada namligi.
• 
Yog‘ingarchilik:
belgilangan joy ga 
qancha yomg‘ir tushishi.
QIYALIKLARNI TADQIQ ETISH
Qiyaliklarni tadqiq etish
Kirish
Standart topshiriq

---

90
Quyida ko‘rsatilganidek, o‘quvchilar har bir qiyalikka quyidagi uch 
xil asbobning har biridan ikkitadan o‘rnatishdi.
Quyosh radiatsiyasi datchigi:
kvadrat metr maydonga 
me gajoullar (MJ/m
2
)da quyosh nurlari miqdorini o‘lchaydi.
Tuproq namligi datchigi:
suv miqdorini tuproq hajmiga 
nisbatan foizda o‘lchaydi.
Yomg‘ir o‘lchagich: 
yog‘ingarchilik miqdorini o‘lchaydi, 
millimetrlarda (mm)
QIYALIKLARNI TADQIQ ETISH
Ma’lumotlar to‘plash
Kompetensiya
Ilmiy tadqiqotlarni loyihalash va baholash
Bilim – Sistema
Epistemik – Yer va fazo
Kontekst
Mahalliy/Milliy – Tabiiy resurslar
Qiyinlik darajasi
O‘rta
O‘quvchi to‘liq kredit olishi uchun har bir qiyalikda bittadan ortiq o‘lchov 
asbobidan foydalanishning ilmiy jihatdan afzalligini ifodalaydigan izoh 
beradi, ya’ni bitta qiyalik doirasida sharoitlarning farqini aniq ko‘rsatish, 
har bir qiyalik uchun o‘lchovning aniqligini oshirish, masalan: 
P
shunday qilib, ular qiyaliklar orasidagi farq katta yoki yo‘q ekanini 
aniqlashlari mumkin;
P
chunki bitta qiyalik doirasida farq bo‘lishi mumkin;
P
har bir qiyalik uchun o‘lchovning aniqligini oshirish maqsadida.
O‘quvchilar ushbu topshiriqda keltirilgan tadqiqot rejasini tushuntirish 
uchun epistemik bilimlarini qo‘llashlari kerak. 
O‘ng tomondagi “Ma’lumotlar 
to‘p lash”ga qarang. Savolga javob 
yozing.
Nima uchun o‘quvchilar bir qiya -
likdagi o‘simliklar boshqa qiya 
lik-
dagi o‘simliklardan farq qilishini tad-
qiq etishda har bir qiyalikka har bir 
asbobdan ikkitadan o‘rnatishdi?