A. A. Abduazizov tilshunoslik nazariyasiga



Download 3,04 Mb.
Pdf ko'rish
bet411/436
Sana02.01.2022
Hajmi3,04 Mb.
#306737
1   ...   407   408   409   410   411   412   413   414   ...   436
Bog'liq
TILSHUNOSLIK NAZARIYASIGA kirish

So‘zning  ma’nosi 
—  so'zning  u  ifodalaydigan  predmet  va  hodisa 
bilan  aloqasi.
SO‘ZLARNING  MORFOLOGIK TUZILISHI  BO'YICHA TASNIFI
So‘zning  asosi 
—  so'zning  o'zagiga  mos  kelgan  qism.  Masalan: 
tosh,  bir,  somon  kabi.
Yasama  so‘z 
—  affikslar qo'shish yordamida  hosil bo'lgan  so'z. 
Masalan:  toshloq,  ishchi,  bormoq,  qurish  kabi.


Qo‘shma  so‘z 
—  kamida  ikki  o'zak  morfemadan  hosil  bo'lgan 
so'z.  Masalan:  gultojixo'roz,  moshxo'rda  kabi.
Abbreviature 
—  qisqartma  so'zlar.  Masalan,  O'zMU  kabi.
SO‘ZLARNING SEMANTIK BELGILARI BO'YICHA TASNIFI
Bir  ma’noli  so‘z 
—  bir ma’noga  ega bo'lgan  so'z.
Ko‘p  ma’noli  so‘z 
—  bir  necha  ma’nolarga  ega  bo'lgan  so'z. 
Masalan:  bosh  —  1)  odam  organizmining  tepa  qismi;  2)  miya,  aql; 
3) biror  narsaning  boshlanish  qismi;  4)  boshliq  —  ishning  boshi 
kabilar.  Aynan  polisemiya.
Omonimlar 
—  bir xil talaffuzga,  lekin turli  ma’nolarga yoki yozi- 
lishga  ega  bo'lgan  so'zlar.  Masalan:  o't  —  qirdagi  maysa,  o‘t  — 
yong'in,  o't  —  biror yerdan  o'tmoq  fe’lining  buyruq  mayli  shakli.
Omofonlar 
— bir xil talaffuzga,  lekin har xil yozilishga ega bo'lgan 
so'zlar.  Masalan:  bod  (bot)  —  revmatizm  kasalligi;  bot—  botmoq 
fe’lining  buyruq  mayli  shakli.
Omograflar 
—  bir  xil  yozilishga,  lekin  har  xil  talaffuzga  va 
ma’noga  ega  bo'lgan  so'zlar.  Masalan:  To'xta  —  odam  ismi  (urg'u 
oxirgi  bo'g'inda);  to'xta  —  to'xtamoq  fe'lining  buyruq  mayli  shakli 
(urg'u  birinchi  bo'g'inda).
Sinonimlar 
—  yaqin ma’nolarga ega bo'lgan so'zlar.  Masalan:  aft, 
bashara,  nusxa,  yuz,  turq kabi.
Antonimlar 
—  qarama-qarshi  ma’nolarga  ega  bo'lgan  so'zlar. 
Masalan:  yomon-yaxshi,  chiroyli-xunuk,  uzun-qisqa  kabi.

Download 3,04 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   407   408   409   410   411   412   413   414   ...   436




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish