|
Demak to`g`ri javob:
𝑫)
Ammiak va vodorod
30. 323
K
da suyuqlanadigan va 553
K
da qaynaydigan modda 0
0
C
va 380
0
C
da qanday agregat
holatda bo`ladi ?
A) qattiq; qattiq
B) suyuq; gaz
C) qattiq; gaz
D) qattiq; suyuq
Yechimi:
Bu savolni yechish uchun kelvinda berilganlarni
0
C
ga o`tkazib olsak ishimiz ancha yengillashadi.
Keling shundan boshlasak ishimizni, 323-273=50
0
C,
553-273=280
0
C .
Demak axamiyat bersak agar
moddamiz 50
0
C
dan 280
0
C
gacha suyuq 280
0
C
dan yuqorida gaz xolatda bo`ladi. Xulosa qilsak agar
moddamiz 0
o
C
da qattiq xolatda bo`lgan, 380
0
C
gradusda esa gaz xolatda bo`lgan.
Demak to`g`ri javob:
𝑪)
qattiq; gaz
𝐵𝑒𝑟𝑑𝑖𝑚𝑢𝑟𝑎𝑑𝑜𝑣 𝑆ℎ𝑒𝑟𝑚𝑢ℎ𝑎𝑚𝑚𝑎𝑑 𝐾𝐼𝑀𝑌𝑂 + 99899 − 477 − 60 − 09
17
31.
X
va
Y
elementlaridan olingan
X
3
Y
4
birikmasining 0,2 molining massasi 8
gr, X
2
Y
6
birikmasiniki esa
0,3 molining massasi 9 gram keladi. Ushbu berilgan ma`lumotlardan foydalanib,
X
va
Y
ning nisbiy
atom massalarini berilgan tartibda aniqlang.
A) 6;1
B) 12;1
C) 1;12
D) 1;6
Yechimi:
Bu misolni ishlash uchun quyidagi matematik amallarni bajaramiz;
𝑛 =
𝑚
𝐴𝑟
⟹ 𝐴𝑟 =
𝑚
𝑛
𝑋
3
𝑌
4
𝑢𝑐ℎ𝑢𝑛 3𝑋 + 4𝑌 =
8
02
3𝑋 + 4𝑌 = 40
𝑋
2
𝑌
6
𝑢𝑐ℎ𝑢𝑛 2𝑋 + 6𝑌 =
9
03
2𝑋 + 6𝑌 = 30
{
3𝑋 + 4𝑌 = 40
2𝑋 + 6𝑌 = 30
⟹ {
(−2) ∙ 3𝑋 + 4𝑌 = 40
(3) ∙ 2𝑋 + 6𝑌 = 30
⟹ {
−6𝑋 + 4𝑌 = 40
6𝑋 + 6𝑌 = 30
⟹ 10𝑌 = 10 ⟹ 𝑌 = 1
3𝑋 + 4𝑌 = 40
3𝑋 + 4 = 40
3𝑋 = 40 − 4
3𝑋 = 36
𝑋 = 12
Demak to`g`ri javob:
𝑩)
12, 1
32. 1 ta
X
atomining massasi
4 ∙ 10
−23
𝑔𝑟𝑎𝑚
, 1 ta
Y
atomining massasi esa
2 ∙ 10
−23
𝑔𝑟𝑎𝑚
bo`lsa bunga
ko`ra 0,2 mol
XY
2
birikmasining massasi necha gramm ?
A) 8,6
B) 9,6
C) 10,6
D) 7,6
𝐵𝑒𝑟𝑑𝑖𝑚𝑢𝑟𝑎𝑑𝑜𝑣 𝑆ℎ𝑒𝑟𝑚𝑢ℎ𝑎𝑚𝑚𝑎𝑑 𝐾𝐼𝑀𝑌𝑂 + 99899 − 477 − 60 − 09
18
Yechimi:
Bu misolni ishlash uchun berilgan xaqiqiy yani absolyut massalarni nisbiy massalarga aylantirib
olishimiz kerak buning uchun quyidagicha ish tutamiz:
(𝑋)𝑢 =
𝑚
1.66 ∙ 10
−24
=
4 ∙ 10
−23
1.66 ∙ 10
−24
= 24; ⋮ (𝑌)𝑢 =
𝑚
1.66 ∙ 10
−24
=
2 ∙ 10
−23
1.66 ∙ 10
−24
= 12;
XY
2
=24+12·2=48
Mr
ekan. Endi
(𝑛)0,2 ∙ (𝑀𝑟)48 = 9,6
kelib chiqadi.
Demak to`g`ri javob:
𝑩)
9,6
33. 0,2 mol
Fe
2
O
3
birikmasida nechta atom bor ?
A) 1
·N
A
B) 2
·N
A
C) 0,5
·N
A
D) 3
·N
A
Yechimi:
Bu misolni yechish unchalik xam qiyin xisoblanmaydi buni yechish bitta proportsiya orqali amalga
oshiriladi keling proportsiyadan topib yechimini topsak.
1𝑚𝑜𝑙(𝐹𝑒
2
𝑂
3
) − − − − − − − − 5 ∙ 𝑁
𝐴
𝑡𝑎 𝑎𝑡𝑜𝑚 𝑏𝑜`𝑙𝑎𝑑𝑖
0,2 𝑚𝑜𝑙(𝐹𝑒
2
𝑂
3
)
− − − − − − − −
? =
5 ∙ 𝑁
𝐴
∙ 0,2
1
= 1 ∙ 𝑁
𝐴
Demak to`g`ri javob:
𝑩)
𝟏 ∙ 𝑵
𝑨
34. Tarkibida 1,8 mol kislorodatomi saqlagan temir uch oksidi tarkibidagi temir atomlari sonini
aniqlang.
A) 3,2·10
23
B) 6,2·10
23
C) 8,2·10
23
D) 7,2·10
23
Yechimi:
Bu misolni xam yechish uchunam ikkitta proportsiya orqali amalga oshiriladi keling proportsiyani
topib yechimini topishni boshlasak.
1𝑚𝑜𝑙(𝐹𝑒
2
𝑂
3
)
− − − − − − − −
3(𝑂)𝑚𝑜𝑙 𝑎𝑡𝑜𝑚 𝑏𝑜`𝑙𝑠𝑎
0,6 𝑚𝑜𝑙 𝑒𝑘𝑎𝑛
=? − − − − − − −
1,8
(O)
𝑚𝑜𝑙 𝑎𝑡𝑜𝑚𝑑𝑎
1.8∙1
3
= 0,6
____________________________________________________________________________________________________________________
1 𝑚𝑜𝑙(𝐹𝑒
2
𝑂
3
) − − − − − − − −
2 · 𝑁
𝐴
(𝐹𝑒)𝑚𝑜𝑙 𝑎𝑡𝑜𝑚 𝑏𝑜`𝑙𝑠𝑎
0,6 𝑚𝑜𝑙𝑖𝑑𝑎
− − − − − − −
? =
0,6∙2·𝑁
𝐴
1
= 1.2 · 𝑁
𝐴
(𝐹𝑒)
bo`lar ekan
𝐵𝑒𝑟𝑑𝑖𝑚𝑢𝑟𝑎𝑑𝑜𝑣 𝑆ℎ𝑒𝑟𝑚𝑢ℎ𝑎𝑚𝑚𝑎𝑑 𝐾𝐼𝑀𝑌𝑂 + 99899 − 477 − 60 − 09
19
6.02 ∙ 10
23
∙ 1.2 · 𝑁
𝐴
= 7.2 ∙ 10
23
Demak to`g`ri javob:
𝑫) 𝟕. 𝟐 ∙ 𝟏𝟎
𝟐𝟑
35. Normal sharoitdagi zichligi
1,25 𝑔𝑟/𝑙
bo`lgan gazlarni aniqlang ?
A) CO, N
2
B) CO
2
, C
3
H
8
C) SO
2
, SO
3
D) CO
2
, CO
2
Yechimi:
Bu misolning ham yechimi xam judda oddiy va oson uni bitta formula yordamida aniqlab olamiz.
Qaysi formuladan foydalanamiz albatta sizga yaxshi tanish bo`lgan zichlikdan molar massani topish
formulasidan foydalanamiz,
𝜌 =
𝑀𝑟
𝑉
⟹ 𝑀𝑟 = 𝑉 ∙ 𝜌
xuddi manashu formuladan foydalansak agar
bilamizki bizda zichlik va normal sharoitdagi xajimi berilan shundan foydalanib ikkinchi keltirilgan
formuladan foydalanamiz
𝑀𝑟 = 𝑉 ∙ 𝜌 ⟹ 22,4 ∙ 1,25 = 28 𝑀𝑟
bo`lsa;
Demak to`g`ri javob:
𝑨)
CO
,
N
2
36. Molar massasi 18 ga teng bo`lgan,
𝑝𝐻 − 7
ga teng bo`lgan amfoter oksidni 260
K
kelvinda qanaqa
xususiyatlarga ega bo`lib qoladi ? 1) hajmi o`zgaruvchan; 2) hajmi o`zgarmas; 3) o`zgarmas shaklga
ega; 4) o`zgaruvchan shaklga ega.
A) 1,2
B) 1,4
C) 2,3
D) 1,3
Yechimi:
Bu savolni javoni topish uchun bu oksidni kimligini bilib olishimiz kerak. Bu oksid vodorod oksidi yani
suv bilamizki suvni molar massasi 18 ga teng. Shuni bilgan xolda 260
K
nni selziy ga aylantirib
olishimiz kerak buni avvalga yechimlarimizda kelvindan selziyga o`tishni ko`rib o`tgan edik. 260
K
nni
selziyga aylantirsak 260-273= -13
o
C
kelib chiqadi. Bunday xarortda suvni xolatini tasavvur etish
qiyin emas xammamiz uchun. -13 gradus xaroratda suv muz xolida bo`ladi, shakli xam hajmi ham
o`zgarmas yani qattiq muz xolatda bo`lsa;
Demak to`g`ri javob:
𝑪)
2
,
3
37. Berilgan qaysi javoblarda
Y
ning foiz ulushi eng katta xisoblanadi ?
A) X
2
Y
B) XY
2
C) X
2
Y
3
D) X
2
Y
5
𝐵𝑒𝑟𝑑𝑖𝑚𝑢𝑟𝑎𝑑𝑜𝑣 𝑆ℎ𝑒𝑟𝑚𝑢ℎ𝑎𝑚𝑚𝑎𝑑 𝐾𝐼𝑀𝑌𝑂 + 99899 − 477 − 60 − 09
20
Yechimi:
Bu savolni javoni topish uchun X va Y ni o`rniga istagan bir elemntlarni q`oyib ko`rishingiz mumkin
ayniqsa X ning o`rniga azotni ni, Y ning o`rniga esa kislorodni qo`yib ko`rsak bo`ladi va u quyidagi
ko`rinishga keladi
A) N
2
O B) NO
2
C) N
2
O
3
D) N
2
O
5
endi savolda ayatayaptiki Y ning foiz ulushi katta
bo`lsin deyapti. Moddadan uning biror bir tarkibiy qismini foiz ulushini topish quyidagicha bo`ladi;
% =
𝑚
1
𝑚
1
+𝑚
2
∙ 100
(𝑌)𝑀𝑟
(𝑋+𝑌)𝑀𝑟
∙ 100 = 𝑌%
bu savolni topish uchun kasrning surati qancha katta bo`lsa
% ulush shuncha yuqori bo`ladi agar istasangiz buni isbot qlib ko`ramiz;
(𝑁
2
𝑂)% =
𝑚
1
𝑚
1
+𝑚
2
∙ 100
16
44
∙ 100 = 36,36%
(𝑁𝑂
2
)% =
𝑚
1
𝑚
1
+𝑚
2
∙ 100
16
46
∙ 100 = 69,56%
(𝑁
2
𝑂
3
)% =
𝑚
1
𝑚
1
+𝑚
2
∙ 100
48
76
∙ 100 = 63,16%
(𝑁
2
𝑂
5
)% =
𝑚
1
𝑚
1
+𝑚
2
∙ 100
80
108
∙ 100 = 74, ,1%
Demak to`g`ri javob:
𝑫)
X
2
Y
5
38. Berilgan qaysi javoblarda teng massada
Y
saqlagan quyidagi birikmalardan qaysi birining molar
massasi eng katta xisoblanadi ?
A) X
2
Y
B) XY
2
C) X
2
Y
4
D) X
2
Y
5
Yechimi:
Savol shartiga etibor bersak teng massada Y saqlagan bo`lsin deyapti demak javoblardagi Y larni
tenglashtirib chiqishimiz kerak ekan buning uchun keling yuqoridagi azotni misol sifatida tanlab olib
ko`rsak. Eslatib o`taman
X
o`rniga
N
ni,
Y
o`rniga esa
O
ni qo`yib ko`ramiz. Shunda quyidagicha bo`ladi:
yani javoblardagi barcha birikmalardagi kislorodlar sonini tenglab chiqishimiz kerak bir xil qlib
A) 10N
2
O
10·44=440
;
10X
2
Y
B) 5NO
2
5
·46=230
; 5
XY
2
C) 2,5N
2
O
4
2,5
·92=230
;
2,5X
2
Y
4
D) 2N
2
O
5
2
·108=216
;
2X
2
Y
5
Etibor bergan bo`lsangiz barcha birikmalar tarkibidagi kislorodlar sonini bir xil massaga olib kelish
uchun koeffisentlar tanlab chiqdik. Ana edni bemmalol qaysi birikmaning massasi eng katta ekanligni
belgilab olsak bo`ladi.
Demak to`g`ri javob:
𝑨) 10𝑋2𝑌
440 Mr
𝐵𝑒𝑟𝑑𝑖𝑚𝑢𝑟𝑎𝑑𝑜𝑣 𝑆ℎ𝑒𝑟𝑚𝑢ℎ𝑎𝑚𝑚𝑎𝑑 𝐾𝐼𝑀𝑌𝑂 + 99899 − 477 − 60 − 09
21
39. Valentligi o`zgaruvchan bo`lgan metallar berilgan javobni aniqlang.
A) B,Cu,K
B) Ca,Al,Cr
C) Al,Cr,Mn
D) Mn,Cr,Fe
Yechimi:
Elementlarning valentliklarni ko`pchiligimiz bilamiz. Birinchi berilgan javobda B va K
o`zgaruvchanvalentlik namoyon etadi shu bilan birga B metallmas xisoblanadi demak bu javob xato.
Ikkinchi javobda Ca va Al o`zgarmas valentlikka ega. Uchinchi javobda Al o`zgarmas vaelntlikka ega.
To`rtinchi javobda esa uchala metallar o`zgaruvchan valentlikli metallar bo`lsa,
Do'stlaringiz bilan baham: | 
