91 Mavzu: Yengil atletika bilan shug‘ullantirishda umumiy rivojlantiruvchi hamda maxsus mashqlarini bajarishni o‘rgatish

14.
 
Bu mashq ham ushbu yo‘nalishda bajarilib, biroq 
bunda asosiy urg‘u to‘g‘ri holatdagi oyoqning oldinga 
faol tarzda aylantirilishi va tezkor ko‘rinishda orqaga 
harakatlanishga o‘tishga qaratiladi, bunda nisbatan katta 
qiymatdagi 
zo‘riqish 
45° 
atrofida 
harakatlar 
almashinishida qayd qilinadi (tayanchni qo‘l bilan 
mahkam ushlab turilgan ko‘rinishda va tayanch oyoqni 
yaqinlashtirish orqali) keyin esa, oyoq erkin tarzda, 
inerstiya bilan orqaga harakatlanishda davom etadi. 
15.
 
Og‘irlikni mustaxkamlash – gantelni oyoq kiftiga 
mustaxkamlash 
usuli. 
Mustaxkam 
arqonning 
(A) 
xalqasiga 1 – 3 kg (B) og‘irlikdagi gantel bog‘lanib, 
gantel ustidagi erkin holatdagi teshik (V) orqali oyoq 
kiftining oldingi qismi zich holatda kiritiladi. 2 – 3 dona 
oyoq kiyimi (krossovka) bog‘ichlaridan bog‘lam sifatida 
foydalanib, ular oyoq kifti tugallangan qism balandligi 
yaqinidan bog‘lanadi. 
16.
 
Baland tayanch (otcha, stol, tagkursi) ustida orqa 
bilan yotgan holatda, oldinga to‘g‘ri holatda uzatilgan 
oyoqlarni yuklama bilan birg
1
a
0
li
9
kda (oyoq kiftlari bilan 
tiqma koptokni qisib turgan holatda) tushirish va 
ko‘tarish, bunda oyoqning quyi holatdan faol tarzda 
yuqoriga ko‘tarilishiga urg‘u beriladi. 

---

17.
 
Bu mashqda ham, qorin bilan yotgan holatda, asosiy 
urg‘u oyoqlarning quyidan yuqoriga ko‘tarilishga 
qaratiladi, bunda ham oyoqni tezkorlikda ko‘tarishda 
umurtqa pag‘onasida egilish yuzaga kelgunga qadar 
tarang holatdagi tebranish vujudga keltiriladi. 
18.
 
Keng qadam (qadam tashlash) holatida oyoqlarni 
gimnastika devorining 3 – 6 to‘sinlariga (reka) yoki 
skameykaga tayagan holatda, taranglik ko‘rinishidagi 
tebranish, bu mashq ham har ikkala oyoqlarning tezkor 
tarzda turtki asosida bajarilib, engil tarzda sakrash bilan 
oyoqlar holati o‘zgartiriladi, asta – sekin almashtirish 
chastotasi oshirib boriladi, bunda xuddi yugurishdagi 
kabi qo‘llarning erkin ishlashi nazorat qilinadi; bu 
mashqda ham har bir o‘tishlarda tayanch maksimal 
qiymatgacha oshiriladi.