9-son –to’plam dekabr 2021 pedagoglar uz 1

19-son 1 
–to’plam dekabr 2021
 
 
pedagoglar.uz
 
460
izchil, tizimli, uzluksiz hamda maqsadga muvofiq tashkil etilayotgan ta’lim-
tarbiyaning yo’lga qo’yilishi, uning turli yo’nalish va mazmundagi ijtimoiy 
munosabatlar jarayonida faol ishtirok etishi, shuningdek, o’z-o’zini tarbiyalab 
borishi natijasida shakllanadi. Yosh avlod dunyoqarashining shakllanishida 
ta’lim muassasalarida o’qitilishi yo’lga qo’yilgan tabiiy, ijtimoiy va gumanitar 
fanlar asoslarining ular tomonidan puxta o’zlashtirilishi muhim o’rin tutadi. 
Shaxsning ma’naviy-axloqiy qiyofasi, hayotiy yondoshuvlari, uning 
uchun ustuvor ahamiyatga ega bo’lgan qadriyatlar hamda axloqiy tamoyillar 
mohiyati u ega bo’lgan dunyoqarash mazmunini ifodalaydi. O’z navbatida 
dunyoqarashning boyib borishi shaxsning shaxsiy sifat va fazilatlarining tobora 
barqarorlashuvini ta’minlaydi. O’z mazmunida ezgu g’oyalarni ifoda etgan 
dunyoqarash shaxs qiyofasida namoyon bo’layotgan ijobiy fazilatlarning boyib 
borishiga yordam beradi.Muammoli-modulli o’qitish texnologiyasida asosiy 
diqqat xatoliklarni izlab topish maqsadiga muvofiq tarzda tuzilgan maxsus 
vaziyatlar tizimi orqali o’rganuvchilarda tanqidiy fikrlashni shakllantirish 
jihatlariga qaratiladi. U o’zida xatoliklarning uch asosiy guruhini birlashtiradi: 
gnoseologik, metodik va o’quv. Gnoseologik xatolar bilishga oid xarakterdagi 
xatolar hisoblanib, bilimlar evolyutsiyasi jarayonida olimlar tomonidan yo’l 
qo’yiladi. 
Tadqiqotlarning ko’rsatishicha, o’quv jarayonida gnoseologik xatolardan 
foydalanish o’quvchi (talaba)larda borliqni tanqidiy mushohidalash, tahlil qilish 
va o’z xatolarini to’g’rilash ko’nikmalarini shakllantiradi, shuningdek, o’quv 
predmeti va fanga bo’lgan munosabatlarini o’zgartiradi: o’rganilayotgan fan 
mazmuni o’rganuvchilar oldida tayyor haqiqatlar yig’indisi sifatida emas, balki 
g’oyalar va odamlarning tarixiy dramasi tarzda, ijtimoiy maktab va yo’nalishlar 
kurashi tarzda, odat va yangilanish qarama-qarshiligi sifatida turadi.
Albatta, 
biron bir tartib boshqalardan ajratib bo'lmasligi kerak. Ularning barchasi bir-biri 
bilan uzviy uyg'unlikda bo'lib, yagona kompleksni tashkil etadi. Masalan, fizika 

---