9-son –to’plam dekabr 2021 pedagoglar uz 1

19-son 1 
–to’plam dekabr 2021
 
 
pedagoglar.uz
 
338
CHEK III 
Qur’a, bir is
hni bajarish majburiyatini yuklovchi shartli belgi. 
Chek tashlamoq. Chek 
menga chiqdi.
CHEK IV 
Ma’lum summani bankdan, kassadan olish yoki boshqa yerga o‘tkazish huquqini 
beruvchi hujjat. 
Siz bergan chek bilan bankdan pulimni oldim.
CHEK V 1 Tortmoq. 
Iztir
ob chekmoq. G‘am chekmoq.
 2 Tushirmoq. 
Imzo chekmoq. Gul 
chekmoq. 
«O‘zbek tilining izohli lug‘ati»dan olingan quyidagi so‘zlarning ma’no
- lariga berilgan 
izohlarni eslab qoling 
ABRO‘
qosh. 
OBRO‘
hurmat, e’tibor, nufuz.
GANJ 1 Oltin, kumush; javohir; xazina. 2 
ko‘chma
Boylik, mol-mulk, davlat; qadr-qimmatli 
narsa. GANCH Alebastrning bir turi; suvoq, naqsh uchun ishlatiladigan qurilish materiali. 
AFZAL 
Yaxshi, a’lo, ortiq.
ABZAL Ot-
ulovni minish yoki aravaga qo‘shish uchun zarur 
bo‘ladigan asboblar majmui.
ADIB Adabiy asarlar ijodkori. ADIP 
To‘n, xalat kabilarning chetiga tikiladigan ensiz mato —
mag‘iz.
Shevaga oid birliklar adabiy 
til me’yorlaridan
tashqarida, ular milliy til unsurlari sanaladi. 
Shuning uchun bunday unsurlar ilmiy, 
rasmiy va publitsistik
 
uslublarda qo‘llanmaydi.
Amm
o ular oddiy (adabiy emas) so‘zlashuv va badiiy uslubda muayyan bir me’yorda 
ishlatiladi. Badiiy uslubda qo‘llangan shevaga oid
unsurlar yozuvchining uslubiy-estetik 
maqsadiga xizmat qiladi. Xususan, badiiy asarda qahramonning muayyan hududga 
mansubligini ta’kidlash, mahalliy koloritni yaratish, hayotning realistik tasvirini chizishga 
yordam beradi. 
Shuningdek, shevadagi 
so‘z va adabiy tildagi so‘z ifodalagan tushunchalarda ayrim 
nozik farqlar mavjud bo‘lganda ham yozuvchi shevadagi so‘zni afzal ko‘rishi mu
mkin. 
Masalan, hassos so‘z ustasi Abdulla Qahhor bir qissasini «Sinchalak» deb sheva so‘zi bilan 
nomlagan, adabiy til
da bu so‘zning muqobili «chittak»dir. Lekin «chittak» so‘zida qushning 
qo‘nimsizligiga ishora bor, «sinchalak»da esa uning nozikligi
(sinchaloq 
—
 jimjiloq
so‘zi bilan 
aloqador) ta’kidi mavjud, noziklik, albatta, ijobiy sifat. Shuning uchun yozuvchi alohida
mehr 
bilan tasvirlagan qahramoniga nisbatan sheva so‘zini ma’qul ko‘rgan.