9-son –to’plam dekabr 2021 pedagoglar uz 1

19-son 1 
–to’plam dekabr 2021
 
 
pedagoglar.uz
 
172
o`zlashtirishlariga imkon berilgan bo`ladi. Chunki: «Yuz bora eshitgandan, bir 
bora ko`rgan avfzal», - degan naql bejiz aytilmagan. Yoki o`quvchilar o`sha 
asarlar to`g`risida biror buyumni yasashlari (qog`oz, karton, plastilin …) ham 
maqsadga muvofiq bo`ladi. 
Masalan, 3-sinf o`qish darsligidagi «Bayroq nima?» matnini o`quvchilar 
o`rganganlarida, ushbu matnni o`qiydilar, bayroq rasmini tomosha qilishlari 
mumkin. Lekin, nima uchun bayroq rasmini chizishlari yoki rangli qog`ozlar, 
matolardan o`sha darsning o`zida foydalanib bo`lmaydi? Nima uchun buni faqat 
tasviriy san’at yoki mehnat darsida amalga oshirilishi kerak? 
O`quvchilar, bayroq to`g`risida ma’lumotga ega bo`lishlari kerak ekan, uni 
uchta darsda emas, balki bir darsni o`zida ham amalga oshirish mumkin. Huddi 
shu tariqa o`quvchilarni vaqtini tejash, ortiqcha zo`riqishlardan xalos etish 
mumkin bo`ladi. Shuni aytish joizki integratsiyalashgan darslarda ko`proq biz 
tasviriy san’atdan foydalansak, bolaga bilimni yetkazishimiz qulay bo`ladi. 
K.D.Ushinskiy shunday degan edi: «Bolalar asarni tushunishlari uchun 
uni sezishlari kerak. She’riy asarlarda juda ko`p narsa faqat his-tuyg`u 
orqali 
tushuntiriladi
, uni faqat aqliy bilim bilan tushuntirish mumkin emas»
4
. 
Albatta, maktabgacha tarbiya yoshda bo`lgan bolalaning kitobga ilk bor 
qiziqish ko`pincha rasm orqali vujudga keladi. Bu «sirli kalitcha» kichkina 
kitobxonlar oldida jonli va ko`p qirrali badiiy adabiyot dunyosiga eshik ochib 
beradi. O`sha davrda rasm bolaning hayolini uyg`otadi. Uning hayot va ertak 
olami to`g`risidagi tasavvurini shakllantiradi, chiziq va rang san’atiga qiziqishini 
uyg`otadi. Shuning uchun ham tasviriy san’at fanini barcha fanlarga 
uyg`unlashtirish – yaxshi samara beradi. Sir emaski hozirgi paytda tasviriy 
san’at faniga maktablarda e’tibor kam, lekin aynan shu fan orqali o`quvchilarda 
estetik did, axloqiy qoidalar madaniyat va boshqa nozik hislatlarni shakllantirish 
mumkin. 

---