9-sinf Tarix fanidan o’quvchilarni mustaqil tayyorlanishlari uchun imtihon biletlariga javoblar 2020-2021-yil

BILET

1. 
   Urartu hamda Ossuriya podsholiklarini taqqoslang.
   

Urartu (ossuriycha atalishi; urartcha — Biaynili, Bibliyada — "Ararat podsholigi") — Gʻarbiy Osiyodagi qad. davlat. (mil. av. 9— 6-asrlar). Ravnaq topgan davrida Armaniston togʻlik r-ni (hozirgi Armanistonning butun hududi, Turkiya va Eronning bir qismi)ni qamragan. Aholisi — urartlar. Poytaxti — Tushpash. (hozirgi Turkiyadagi Van sh.) boʻlib, unda podsho Sarduri I davrida katta qurilish ishlari olib borilgan. Mil. av. 9-asr oxiri—8-asrning 1yarmida Urartu davlati ravnaq topgan. Menua, Argishti I va Sarduri II podsholiklari davrida Urartu hududi ancha kengaygan. Bosib olingan viloyatlarda qalʼalar qurilgan (Ararat togʻining shim. yon bagʻrida Menuaxinili sh.; Erebuni — Yerevan atrofidagi Arin Berd tepaligi; Araksning soʻl qirgʻogʻida Argishtixinili). Urartuda qullar mehnatidan keng foydalanilgan. Mil. av. 8-asr oʻrtasida Ossuriya podshosi Tiglatpalasar III (mil. av. 745—727) Urartu koʻshinlarini bir necha marta magʻlubiyatga uchratgan va Urartu tarkibiga kiruvchi Shim. Mesopotamiya va Shim. Suriyani egallagan. Soʻngra Rusa I davrida Sargon II boshliq Ossuriya qoʻshinining yurishlari natijasida mamlakat xonavayron boʻlgan.

2. 
   Olimxonning Qo„qon xonligi tarixidagi tutgan o„rni haqida fikr bildiring. Amir Abdulahaddan so‗ng Buxoro taxtini uning o‗g‗li Sayid Olimxon (1910— 1920) egalladi. Uni 1893-yilda otasi Peterburgga o‗qishga jo‗natdi. Buyerda u 3 yil davomida harbiy ishlar va davlat boshqarish asoslarini o‗rgandi. Amirlik taxtiga o‗tirgan Sayid Olimxon Buxoroda davlat asoslari va diniy tizimni o‗zgartirish taraddudida boTmadi. Ammo Rossiyadagi voqealar va amirlikning
   

o‗zidagi muxolafatchi harakatlar uni chora-tadbirlar ko‗rishga va Yosh buxoroliklaming (jadidlar) mamlakatni demokratlashtirish va islohotlar o‗tkazish to‗g‗risidagi talablariga yon berishga majbur qildi.

3. 
   “To„rtlar ittifoqi” atamasiga izoh bering.