9-sinf biologiya fanidan test savollari 1-variant

2. Savol – Qonning tarkibi va shakilli elementlari

Javob: Qon plazma va shkilli elementlardan tashkil topgan

Plazmaning tarkibida oqsillar, yog`lar, uglevodlar, mineral tuzlar , gormonlar, antitelalar bo`ladi. Plazma tarkibida o`rtacha 90-92 % suv 7-8% oqsillar 0,9 % tuzlar 0,1 % gulikoza 0,8 % yog` bo`ladi.

Qonning shaklli elementlariga eritrotsitlar, leykotsitlar va trombotsitlar kiradi. Ular qonning quyuq qismini tashkil etadi.

Eritrotsitlar suyakning ko`mik qismida hosil bo`ladi. Ular yadrosiz bo`ladi 1 mm<sup>3</sup> qonda 4-6 million dona bo`ladi. Ular 120 kun yashaydi. Taloq va jigarda parchalanadi. Asosiy vazifasi kislorotni tashish eritrotsitlar soni va ularning tarkibidagi gemoglobin miqdorining kamayishi kamqonlik animiya deb ataladi.

Lekotsitlar yadroli bo`lib 1 mm<sup>3</sup> qonda 6-8 ming dona bo`ladi. Leykotsitlar sonining ko`payishi leykosittoz kamayishi leykopeniya deb ataladi. Ularning asosiy vazifasi organzimni yuqumli kasalliklardan himoya qilish. Leykotsitlar suyakning ko`mik qismida va taloqda hosil bo`ladi.

Trombotsitlar suyakning ko`mik qismida va taloqda hosil bo`ladi. Yadrosi bo`lmaydi. 1mm<sup>3</sup> qonda 300-400 ming dona trombotsit bo`ladi. Ular leykotsitlarga o`xshab 2-5 kun yashaydi. Asosiy vazifasi qonning ivishini ta’minlashdan iborat. Ular soni kamayganda qonning ivish xossasi buziladi.