9. „Mehnat tushunchasining mazmuni va mоhiyati nimadan ibоrat?

13. Extiyojlarni qondirish usuli (bu mehnatning birinchi va eng muhim funksiyasi bo`lib, insonning ijtimoiy turmushi ana shunday boshlanadi);
Ijtimoiy boylikning yaratuvchisi ( bu shumday faolioyatki, uning yordamida inson o`z ehtiyojlarini qondiradi, o`zi bilan tabiat o`rtasidagi moddalar almashinuvini bevosita ifodalaydi, tartibga soladi, nazorat qiladi);
Jamiyat ijodkori va ijtimoiy taraqqiyoti omillari (mehnat ehtiyojlarini qondirish va boylik yaratish bilan butun ijtimoiy taraqqiyotga asos bo`ladi- jamiyatning ijtimoiy qatlamlarni va ularning o`zaro hamjihatligi asoslarini shaklillantiradi);
Insonning yaratuvchisi (inson kishilar hayotining barcha boyliklarini yaratib, ijtimoiy taraqqiyot subyekti sifatda maydonga chiqadi, umuman, jamiyatni mehnatga jalb qilib, o`z-o`zini ham rivojlantirb boradi, bilim va kasb malakalarini egallaydi, muomala va o`zaro yordam ko`nikmalarini shakllantiradi).
14. Mehnat jarayonining tarkibiy qismlari nimalardan ibоrat?
14. Mehnat jarayonini uchta asosiy tarkibiy qismni o‘z ichiga oladi:
—xom ashyo materiali (mehnat predmetlari);
—mehnat vositalari;
—jonli mehnat sarflari.
15. Mehnat iqtisоdiyoti fanining predmetini aniqlang?
15. «Mehnat iqtisodiyoti. “ fanining predmeti – mehnat jarayonida turli
omillar – texnikaviy, tashkiliy, kadrlar yoki boshqa xarakterdagi omillar
ta'siri ostida qaror topadigan ijtimoiy-iqtisodiy munosabatlardir.
16. Mehnat iqtisоdiyoti yordamida erishish mumkin bo’lgan asоsiy maqsad nimadan ibоrat?
16. Ijtimoiy jarayonlarni o`rganish, tahlil qilish, tartibga solish, boshqarish, rejalashtirish va istiqbollashtirish asosidagi ijtimoiy mehnat munosabatlarini takomillashtirish bo`yicha xulosa va tavsiyanonalar ishlb chiqishdan iborat.
TESTLAR
1. «Mehnat iqtisodiyoti » fanining predmeti nima?
a) mehnat munosabatlari va ularning yo‘nalishlari nazariyasi va amaliyoti;
b) ishlab chiqarish munosabatlarining shakllanishi va rivojlanishi
nazariyasi;
v) mehnat unumdorligi va uni o‘lchash uslubiyoti va amaliyoti;
g) mehnat unumdorligi va ish haqi;
2. Mehnat iqtisodiyoti fanining vazifalari nimalardan iborat?
a) mehnat unumdorligi, mehnat potensiali, mehnat bozori, ijtimoiy
sherikchilik;
b) mehnatni tashkil qilish, mehnatni normalash, ish haqi, mehnat resurslari,
mehnat taqsimoti va kooperatsiyasi;
v) xalqaro mehnat taqsimoti, iqtisodiyotda mehnat munosabatlari, ijtimoiy
hamkorlik, aholini ijtimoiy himoya qilish;
G) mehnat resurslarida samarali foydalanish, ishchilarni takror ishlab
chiqarish, makro va mikrodarajada mehnatni tashkil qilish;
d) mehnat ko‘rsatkichlarini tahlil qilish, mehnat bozori, ishchi kuchini takror
ishlab chiqarish, mehnat unumdorligi, ish haqi.
3.Mehnat taqsimoti nima?
a)har xil mehnat turlarining bir biridan ajratilishi, pirovardida ishlab
chiqarishda ishtirok etuvchi turli guruh kishilarining xilma xil mehnat
bilan band bo‘lishi;
b)bajarilgan ishlarning oddiy va murakkab mehnatga taqsimlanishi;
v)bajarilayotgan ishlarning qo‘l meo‘natiga, mexanizasiyalashgan va
avtomatlashtirilgan mehnatga taqsimlanishi; g)ishlab chiqarish jarayonini tarkibiy qismlarga taqsimlanishi.
4.Ishlab chiqarish jarayoni nima?
a) ishlab chiqarish jarayoni deganda mehnat, texnologik va tabiiy
jarayonlarning mehnat predmetlari bilan chambarchas bog‘liq holda amal
qilishi natijasida xom ashyodan ma'lum bir turdagi tayyor mahsulotning
yaratilishi tushuniladi;
b) ishlab chiqarish jarayoni deganda faqatgina texnologik jarayonlar
yig‘indisidan iborat bo‘lib, ularning ta'siri natijasida xom ashyodan tayyor
mahsulot yaratilishi tushuniladi.
v) ishlab chiqarish jarayoni bu operatsiyalar yig‘indisidan iborat;
g) ishlab chiqarish jarayoni deganda faqat mehnat va texnologik
jarayonlarining yig‘indisidan iborat bo‘lib, ularning ta'siri natijasida
xom ashyodan tayyor mahsulot olinishi tushuniladi.
5. Demografiya fani nimani o‘rganadi?
a) inson resurslarini;
b) ishchi kuchini;
v) mehnat resurslarini;
g) aholishunoslikka doir bilimlarni.
6. Insonlarning hududiy jihatdan safarbarligi – bu…
a) migratsiya;
b) mehmondorlik;
v) yuborish;
g) kutish;
7. Tashkilot deganda nimani tushunasiz?
a) yagona mehnat sharoitida maqsadga yo‘naltirilgan mehnat mazmunidagi
odamlar birlashmasi;
b) yakka tartibdagi faoliyat ko‘rsatadigan shaxs;
v) yuridik statusga ega bo‘lmagan kishilar birlashmasi;
g) ma'lum fikrdagi insonlar birlashmasi
8. Mehnat bo‘yicha audit qanday yo‘nalishlarda olib boriladi?
a) ish haqi, mehnat unumdorligi, ishchi kuchidan foydalanish;
b) moddiy resurslari, ish haqi;
v) ishchi kuchi, mehnat unumdorligi;
g) ish haqi.
d) ish haqi, mehnat unumdorligi