9-mavzu ma’ruza

 

7-shakl 

Maxalliy qirqim. 

Buyumning  biror  kichik  qismini  aniqlash  maqsadida  berilgan  qirqim 

mahalliy  qirqim  deb  ataladi.  Mahalliy  qirqim  to`lqinsimon  tutash  chiziq  bilan 

chegaralanishi zarur. 

 

8-shakl 

 

2. KESIMLAR 

---

Buyumlarni  bir  yoki  bir  nechta  tekislik  bilan  xayolan  kesganda,  uning 

yuzasida hosil bo‟ladigan tasvir “kesim” deb ataladi. O‟DSt 2.305-97 ga muvofiq 

buyumning bitta yoki bir necha tekislik bilan fikran kesib hosil qilingan tasvir. 

 9-shaklda  richagning chizmasi berilgan. Bosh ko‟rinish va ustidan ko‟rinish 

richagni  hamma  elementlari  haqida  to‟liq  tushuncha  bermaydi.  Uning  uchinchi 

ko‟rinishi ham  richagni  shakli  haqida  kerakli  ma‟lumotni  bermaydi,  chunki unda 

ko‟p  ko‟rinmaydigan,  chizmani  xiralashtiradigan  kontur  chiziqlar  hosil  bo‟ladi, 

bunday buyumlar shaklini bilish uchun kesim qo‟llaniladi. 

 

9-shakl 

Kesuvchi  tekislikda  qanday  tasvir  hosil  bo‟lgan  bo‟lsa,  kesimda  ham  shu  tasvir 

ko‟rsatiladi.  Kesim  quyidagicha  chiziladi:  buyumning  kerakli  joyidan  hayolan 

tekislik bilan kesiladi. (9-shakl, a). Kesuvchi tekislikda hosil bo‟lgan tasivrni tasvir 

tekisligiga  parallel  joylashtiriladi,  (9-shakl,  b)  formatning  bo‟sh  joyiga  qirqim 

chiziladi.(9-shakl,  v).  Kesimlar  ko‟rinishdan  chetga  chiqarib  yoki  ko‟rinishning 

o‟zida ko‟rsatilgan bo‟ladi.