9-Mavzu. Fizioterapevtik muolajalar

Yoruglik  bilan  davolash  (fototerapiya)

  —  spektr  optika  soxasining  nurli 

energiyasi,  ya

ʼ

ni  infrakizil  va  ulьtrabinafsha  nurlarini  qo`llash.  Yoruglik  bilan 

davolashda  tulkinlarning  200—  3000  nm  (gelioterapiya)  uzunlik  diapazonida 

qo`yosh  nuri  va  tulkinning  760  nm  uzunlikda  bo`lgan  sun

ʼ

iy  nuri  bilan  nurlanish 

(infrakizil  nurlanish),  tulkinning  400—760  nm  uzunlikda  —  kuzga  kurinadigan 

nurlanish,  tulkin  uzunligi  400  nm  dan  kamrok  —  ulьtrabitnafsha  nurlanish 

ishlatiladi.  Kuzga  kurinadigan  yoruglik  va  infrakizil  nurlanish  bilan  davolash 

yuqori  nafas  yullari,  teri  va  teri  osti  kletchatkasi,  ichki  a

ʼ

zolar,  tayanch-xarakat 

apparati  va  periferik  nervlarning  >tkir  va  surunkali  kasalliklari,  shuningdek, 

qo`yish, sovuq olish, qon trakto`ralar, kul-oyoqdarning falajlari, obliterakiyalovchi 

endartritning  yengil  va  urtacha  ogir  shakllarida  tayinlanadi.  Ulьtrabinafsha 

nurlanish  ogrikdi  sindrom  bilan  kechadigan  periferik  nerv  sistemasining 

kasalliklari,  o`tkir  yalliglanish,  yiringli  jarayonlarda,  anaerob  gangrena, 

infekkiyalangan yaralar, bugimlar, nafas olish a

ʼ

zolari, teri, boshning sochli kismi, 

moddalar 

almashinuvi 

kasalliklari, 

ikqilamchi 

anemiyada 

buyuriladi. 

Ulьtrabinafsha  nurlanishga  sezuvchanlik  yilning  fasli,  organizmning  fiziologik 

xolati, kasallik xususiyati, dorivor vositalarni qabul  qilishiga boglik xolda uzgarib 

turadi.  Dozalashning  birligi  -  biodozadir,  ya

ʼ

ni  teri  yuzasida  sust,  lekin  anik 

chegaralangan  qizarish  paydo  buladi.  Organizmga  ma

ʼ

lum  tulkindagi  yorumikni 

ta

ʼ

sir  ettirish  301  maqsadida  yoruklikning  sun

ʼ

iy  (ulьtrabinafsha  nurlanishning 

minimal  davomiyligi)  manbalari  ishlatiladi,  ular  kalorik  va  lyumineskenkiya 

manbalarga  bulinadi.  Kalorik  manbalarga  shtativdagi  infrakizil  nurlantirgich,  200 

dan  1000  Vt  gacha  bo`lgan  sollyuks  lampasi,  Minin  lampasi  kiradi. 

Lyumineskenkiya manbalarning nurlanishi sust ulьtrabinafsha nurlanishning ta

ʼ

siri 

ostida  lyuminaforlar  yorugligiga  boglik;.  Davo-profilaktika  maqsadida  reflektorli, 

reflektorsiz,  tubusli,  argon-simob-kvar  k  nurlantirgichlar,  havo,  xonalar,  narsa  va 

materiallarni  zararsizlantirish  uchun  bakterikid  nurlantirgich  ishlatiladi.  Umumiy 

(individual  yoki  guruhidi)  va  mahalliy  yoruttik  bilan  davolash  qo`llaniladi; 

muolajaning  dozasi  va  mikdorini  shifokor  belgilaydi.  Yoruglik  manbalaridan 

foydalanganda xavfsizlik texnikasi koidalariga rioya qilish zarur.