9 Маъруза Инфокоммуникацион объектлар электр таъминоти тўғрилагичлари ва ўзгартиргичлари



Download 1,07 Mb.
bet1/3
Sana29.11.2022
Hajmi1,07 Mb.
#874891
  1   2   3
Bog'liq
sO2HDc69wiffRgVdL7X8lSiNiWO3PebXq5G5q23m

  • 9 - Маъруза
  • Инфокоммуникацион объектлар электр таъминоти тўғрилагичлари ва ўзгартиргичлари
  • Тўғрилагичнинг тузилиш схемаси. Ярим ўтказгичли диодлар
  • Республикамизда электр энергияси 50 Гц частотали ўзгарувчан токда тарқатилади, бу билан бирга телекоммуникация аппаратураларининг кўп қисми турли номиналлардаги ўзгармас ток билан таъминланиши сабабли ўзгарувчан токни ўзгармас токка ўзгартириш зарурати туғилади. Бунинг учун электр машиналарни ишлатиш мумкин, лекин уларнинг айланувчан қисмлари шовқин ҳосил қилади, махсус фундаментларни талаб қилади ва қатор камчиликларга эга. Қувватли кучли вентиллар яратилгандан сўнг электр машиналардан статик тўғрилаш қурилмаларига, яъни тўғрилагичларга ўтилди.
  • Тўғрилагич деб ўзгарувчан токни ўзгармас токга айлантирувчи қурилмага айтилади. Ишлатиш жараёнида тўғрилагичлар қуйидаги қатор техник талабларга жавоб бериши керак:
  • талаб қилинадиган кучланиш ва қувват;
  • тўғриланган кучланиш пульсациясининг рухсат этиладиган даражаси;
  • хавфсиз хизмат кўрсатиш;
  • қулайлик ва бошқариш ишончлилиги;
  • юқори ФИК;
  • тўғриланган кучланишнинг стабиллиги;
  • юқори кувват коэффициенти;
  • ўта юқори токлардан ва ортиқча кучланишлардан ишончли ва тезкор ҳимоя;
  • техник ишлатишнинг паст нархи;
  • қурилманинг кичик хажмга ва массага эга бўлиши.
  • Умумий кўринишда тўғрилагич 4 та асосий қисмлардан иборат бўлади (9.1−расм).
  • Трансформатор қуйидаги вазифаларни бажаради:
  • 1.Ўзгарувчан ток тармоғи кучланишини тўғриловчи элемент киришида талаб қилинадиган қийматга ўзгартиради.
  • 2. Тўғрилагич ишчи занжирларини ва юкламани таъминлаш тармоғидан ва бошқа истеъмолчилардан галваник (электр) ажратади, яъни уларни мустақил қилади.
  • 3. Кўпинча телекоммуникация апаратуралари талаб қиладиган тўғрилагич бир қутбини ерга улаш имкониятини беради. Баъзан тўғрилагич трансформатори фазалар сонини ошириш учун ишлатилади. Бунинг учун иккиламчи чўлғамлар сони бирламчи чўлғамлар сонига нисбатан икки мартага оширилади. Бу тўғриланган кучланиш пульсацияси частотасини ошириш ва пульсацияни камайтириш мақсадида қилинади. Бундан ташқари трансформаторнинг иккиламчи томонидаги юлдуз схемада улангандаги фаза чўлғамларининг умумий нуқтаси кўпинча тўғрилагичнинг юклама уланадиган чиқиш қутби бўлиб хизмат қилади.
  • Бир каналли тўғрилагичнинг тузилиш схемаси
  • Бошқариладиган тўғрилагичларда юкламадаги ўзгармас ток кучланишини тўғрилагич ишлаши жараёнида тўғрилагич иш режимига таъсир қилган ҳолда ўзгартириш мумкин.
  • Тўғрилаш қурилмаларини қуйидагича синфларга ажратиш мумкин:
  • тўғрилаш схемаси бўйичабир фазали ва кўп фазали, битта ярим даврли (бир тактли) ва иккита ярим даврли (икки тактли );
  • қувват бўйичакичик қувватли (100 Вт гача), ўрта қувватли (5 кВт гача), катта қувватли (5 кВт дан юқори);
  • тўғриланган ток частотаси бўйичасаноат частотаси (50Гц), оширилган частотали (400 ёки 1000Гц), юқори частотали (1000Гц дан юқори);
  • кучланиш бўйичакичик кучланишли (250 В гача), ўрта кучланишли (1000 В гача), юқори кучланишли (1000 В дан юқори);
  • иш юкламасининг режими бўйичаузоқ вақтли, импульсли, қисқа вақтли;
  • тўғрилагичга юкламанинг реакцияси бўйичаактив, индуктив ва сиғим реакцияли.
  • Ўзгарувчан токни ўзгармас токка ўзгартириш ночизиқли элемент вентиль ёрдамида амалга оширилади.
  • Вентиль бир томонлама ўтказишга, яъни бир йўналишдаги токка катта ўтказувчанликка (кичик қаршиликка) ва бошқа йўналишдаги токка кичик ўтказувчанликка (катта қаршиликка) эга бўлади. Вентиль кичик қаршиликка эга бўлган йўналиш тўғри йўналиш дейилади ва Rтўғ, Iтўғ, Uтўғ катталиклар билан характерланади. Вентиль катта қаршиликка эга бўлган йўналиш эса тескари йўналиш дейилади ва Rтес, Iтес, Uтес катталиклар билан характерланади. Схемада вентилнинг белгиланиши 9.2−расмда келтирилган.
  • Аноддан катодга йўналишдаги кучланиш тўғри, катоддан анодга йўналишдаги кучланиш эса тескари кучланиш дейилади. Вентилдан оқиб ўтадиган ток ва вентилнинг асосий электр хусусиятлари унинг вольт-ампер тафсифи (ВАХ) I=ƒ(U) орқали характерланади.
  • Вентиллар реал ва идеал вентилларга ажратилади. Идеал вентилда Rтўғ=0, мос равишда Uтўғ=0, Iтўғ ток эса ҳеч нарса билан чекланмайди, Rтес=, яъни Uтес кучланишнинг ҳар қандай қийматида Iтес=0 бўлади.
  1   2   3




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish