16. Jamoani shakllantirish nimani anglatadi?
Ilmiy jamoalarda mehnat tashkil etilishi predmetli ixtisoslashuv, ish ob’ektlari va usullari bo‘yicha ixtisoslashuvga mos ravishda amalga oshiriladi. Ammo innovatsion loyihalarni amalga oshirish jarayonida guruhlar o‘zaro ta’siri sharoitida birgalikda bajariladigan funksiyalar bo‘yicha bo‘lgan ixtisoslashuv mavjud. Ushbu funksiyalar, ya’ni xodimlar hal qiladigan masalalar xarakteri, ularning ilmiy-ijtimoiy rolini belgilab beradi. Mazkur rollarning aniq tasnifi mavjud. Ba’zi bir ilmiy-ijtimoiy rollarni sanab o‘tamiz: (g‘oyalar, dasturlar) generatori, erudit, tanqidchi, ijrochi, ekspert, tashkilotchi, orientator. Tadqiqotning turli bosqichlarida turli ilmiy-ijtimoiy rollar hal etuvchiligini qayd etish lozim. Ilmiy-ijtimoiy rollar tabaqalanishi xodimlarning shaxsiy ijodiy motivlarini amalga oshirish uchun engi yaxshi imkoniyatlarni ta’minlaydi.
17. Jamoadagi rasmiy munosabatlarning xususiyatlari qanday?
Jamoaning rolli tuzilmasini tahlil etib, rahbar unga muayyan o‘zgartirishlar kiritishi mumkin, bu esa muvaffaqiyatli faoliyat, natijada esa – xodimlarni samarali boshqarish uchun qulay sharoitlar yaratishga imkon beradi. Jamoada ma’naviy-psixologik muhit yaratishda rahbar katta rol o‘ynaydi. Tadqiqotchi va ishlab chiquvchilar jamoasi rahbarining vazifasi – personalning innovatsion manfaatlari va yo‘nalganligi hamda yuqori rahbariyatning moliyaviy-iqtisodiy yo‘nalganligi o‘rtasida “ko‘priklar qurish” dir. Bunda u ko‘pgina tadqiqotchi va ishlab chiquvchilar ijodi uchun erkinlik muhitini ushlab turish va bir vaqtning o‘zida innovatsiya (yangilik) lar samaradorligi va daromadliligi borasida talablarni bajarish zarur bo‘lgan vaziyatda bunga erishishga majbur. Innovatsion bo‘linma rahbarining bunday uchlamchi holati uning quyidagi vazifalarni bajarishini nazarda tutadi:
yangilik kiritishning tashkilot manfaatlariga maksimal darajada javob beradigan sohasini aniqlash;
personalning minimal sa’y-harakatlarini va mavjud bilimlardan maksimal foydalanishni talab etadigan innovatsion loyihalarni amalga oshirishga erishish;
xodimlarning samarali ishini ta’minlash (rollarni taqsimlash, o‘zaro munosabatlar nuqtai nazaridan va h.k.);
innovatsion ishlar xavfini kamaytirish, eng yaxshi natija va maksimal foydani ta’minlash;
ishlar bajarilishini, ularning tashkilot maqsadlariga, vaqt va moliyaviy cheklovlarga mosligini nazorat qilish;
innovatsion ishlanmalar natijasining maksimal qo‘llanilishini ta’minlash;
xodimlarning ma’lum erkinlik darajasini, ishdan qoniqish va doimiy shijoatini ta’minlash;
personalni qayta tayyorlash va h.k.
Bundan tashqari, rahbar innovatsion jamoa va yuqori rahbariyat nuqtai nazarini ifoda etishi va shu nuqtai nazarning maqsadlar, strategiya va siyosatda aks etilishini ta’minlab berishi lozim. Uning pedagogik funksiyasi ham muhimdir. Birinchidan, u xodimlarning innovatsion biznes maqsadlarini tushunishini va ularni qaror qabul qilish jarayonida aks ettirishga tayyorligini rivojlantirishi lozim. Ikkinchidan, rahbar yuqori rahbariyatning yangilik kiritish jarayonini va ularning kompaniya kelajagidagi rolini tushunishiga ko‘maklashishi lozim.
Do'stlaringiz bilan baham: |