9-1mts 20 guruh talabasi Raxmatova Zulxumor

2.Psixologik tadqiqotni otkazish shakllari

• Bolani organish ikki asosiy shaklda - amalga oshiriladi: «kondalangiga kesim» shaklida va «uzunasiga kesim» metodi deb nomlanuvchi tadqiqot shaklida amalga oshiriladi.Tadqiqot kundalangiga kesim shaklida - otkazilganda turli yoshdagi bolalar guruhlarida muayyan psixologik jarayon, holat yoki xususiyat organiladi va har xil yosh bosqichidagi bolalarning natijalari ozaro solishtiriladi. Masalan, D.V.Elkonin kichik, orta va katta maktabdari yoshdagi bolalarning syujetli-rolli oyinlariga xos xususiyatlarni urganib, o’zaro solishtirib bolalar o’yinlari taraqqiyotiga xos umumiy qonuniyatni aniqlagan. Кundalangiga kesim shaklidagi tadqiqotda asosiy e’tibor sinaluvchi bolalar yoshidagi farqlarga qaratilishi kerak.Farq qanchalik kichik bo’lsa, psixolog-tadqiqotchi bola psixikasi va shaxsidagi barcha muhim ozgarishlarni payqashi uchun koproq imkoniyatlarga ega boladi.Tadqiqot uzunasiga kesim shaklida - otkazilganda bir yoki bir necha bolaning muayyan vaqt oraligidagi hayoti urganiladi. Tadqiqotchi uzluksiz ravishda bir yosh bosqichidan ikkinchisiga otishda bola psixikasida va xulq-atvorida roy beruvchi ozgarishlarni aniqlab boradi. Masalan, maktabgacha talim muassasasida yangi dastur boyicha ish boshlangan bolsa, muassasaga endi qabul qilingan bolalarni 4-5 yil uzluksiz organish orqali dasturning bola taraqqiyotiga tasirini aniqlash va u haqida xulosa chiqarish mumkin boladi. Uzunasiga kesim shaklidagi tadqiqot shuningdek, ayrim hollarda longityud tadqiqot xam deb ataladi. Tadqiqotning bu shakli ancha murakkab va kop vaqt talab etadi.

• Bolalar psixologiyasi fanining taraqqiyoti ikki asosiy yonalishda kechadi: psixik tarakqiyot manbalari muammosining nazariy hal etilishi va bolalar psixikasini organishning yanada samaraliroq metodlarini qidirish. Psixik taraqqiyot manbalari muammolarini nazariy hal etish deganda, ushbu muammo bilan shugullangan asosiy psixologik maktablar va yonalishlar vakillarining qarashlari tushuniladi. Bola psixikasini organishning yanada samarali metodlarini qidirish bolalar psixik taraqkiyotiga xos xususiyatlar haqida aniqrok axborot olishga xizmat qiluvchi metodlarni ishlab chiqishni anglatadi.