9- mavzu: Elektr qarshilikning o‘zaro ulash yo‘llari. Elektr qarshilikning temperaturaga bog‘liqligi. (2-soat)

9- Mavzu: Elektr qarshilikning o‘zaro ulash yo‘llari. Elektr qarshilikning temperaturaga bog‘liqligi. (2-soat)
Darsda yechiladigan masalalar.
10.3. Qarshiligi 40 Om bo‘lgan pechka yasash uchun, radiusi 2,5 smli chinni silindrga diametri 1 mmli nixrom simdan necha o‘ram o‘rash kerak? (Javob: 200 o‘ram).
10.4. Mis sim o‘ralgan g‘altakning qarshiligi R=10.8 Om, mis simning og‘irligi P=3,41 kG. G‘altakka o‘ralgan simning uzunligi va diametri d topilsin. (Javob: l=500 m, d=1 mm).
10.5. Diametri 1 sm, og‘irligi 1 kG bo‘lgan temir sterjenning qarshiligi topilsin. (Javob: 0.0018 Om).
10.6. Mis va alyuminiydan qilingan ikki silindrik o‘tkazgichning uzunligi va qarshiligi bir xil bo‘lsa, mis sim alyuminiy simdan necha marta og‘ir bo‘ladi? (Javob: 2.22 marta).
10.8. Temir simli reostat, milliampermetr va tok generatori ketma-ket ulangan. Reostatning qarshiligi 0 ⁰C da 120 Om ga, milliampermetrning qarshiligi esa 20 Om ga teng. Milliampermetr 22 mA ni ko‘rsatib turibdi. Reostat 50⁰C gacha qiziganda milliampermetr qanchani ko‘rsatadi? Temir qarshiligining temperatura koeffisiyenti
6^.10^-3 grad^-1 ga teng. Generatorning qarshiligi hisobga olinmasin. (Javob: 17.5 mA).
18.12. 18.6-rasmda tasvirlangan zanjirda R₁ = 0,5 Om, R₂=1,5 Om, R₃ = R₄ = R₆ =1 Om, R₅=0,7 Om bo‘lsa, A va D nuqtalar orasidagi qismning umumiy qarshiligini toping. Tutashtiruvchi simlar qarshiligini hisobga olmang. (Javob: a) 0.5 Om; b) 0.3 Om).
18.6-rasm
Uy vazifasi uchun masalalar.
10.2. Lampali reostat parallel ulangan beshta elektr lampochkadan iborat. 1) Hamma lampochka yongandagi, 2) a) bitta lampochka buralib o‘chirilgandagi, b) ikkitasi o‘chirilgandagi, v) uchtasi o‘chirilgandagi, g) to‘rttasi o‘chirilgandagi reostat qarshiligi topilsin. Har bir lampochkani qarshiligi 350 Om. (Javob: 1) R-70 Om, 2) a)


87.5 Om, b) 116.7 Om, v) 175 Om, g) 350 Om).
10.7. Elektr lampochkasi volfram ipining qarshiligi 20 ⁰C da 35.8 Om ga teng. 120V kuchlanishli elektr tarmog‘iga ulangan lampochka tolasidan
0.33 A tok o‘tsa, uning temperaturasi qancha bo‘ladi? Volfram qarshiligini temperatura koeffisiyenti 4.6×10^-3 grad^-1 ga teng. (Javob: 2200 ^oC).
10.9. Mis simli g‘altak chulg‘amining qarshiligi 14 ⁰C da 10 Om ga
teng. Tokka ulangandan keyin chulg‘amning qarshiligi 12,2 Om ga teng bo‘lib qoladi. Chulg‘am qancha temperaturagacha qiziydi? Mis qarshiligining temperatura koeffisiyenti 4.15×10^-3 grad^-1 ga teng. (Javob: 70 ^oC ).