9- mavzu. Budjet- soliq siyosati reja

9.3-rasm. O‘zbekiston Respublikasida Davlat budjeti ko‘rsatkichlarining 

bajarilish darajasi, YAIMga nisbatan foizda

1

 

 

Keyingi  yillarda  respublikamizda  davlat  budjetining  ijro  etilishida  ijobiy  holat 

ko‘zga tashlanmoqda. 

9.3-rasmdan  ko‘rishimiz  mumkinki,  2000-2004  yillar  davomida  mamlakatimiz 

davlat budjeti taqchilligini -1,0 foizdan -0,4 foiz darajasiga qadar pasaytirishga, 2005-

2008  yillar  davomida  esa  davlat  budjeti  taqchilligiga  barham  berib,  davlat  budjeti 

profitsitini 0,1 foizdan 1,5 foizga qadar oshirishga erishildi. 

Keyingi  yillarda  mazkur  jarayonlarga  ham  jahon  moliyaviy-iqtisodiy  inqirozi 

o‘zining salbiy ta’sirini ko‘rsatishiga qaramasdan, budjet profitsitini saqlab qolishga 

erishilmoqda. 

2017  yilda  ham  maqsadga  muvofiq  yo‘naltirilgan  chora-tadbirlar  natijasida 

budjet  daromadlari  uning  xarajatlaridan  ortish  hajmi  YAIMning  0,1  foizi  darajasida 

bo‘lishiga  erishildi.  Umuman  olganda,  davlat  budjeti  sohasidagi  bunday  natijalarni 

qo‘lga  kiritishda  mamlakatimiz  iqtisodiyotini  bosqichma-bosqich  o‘zgartirish  va 

erkinlashtirish,  ilgari  davlat  zimmasida  bo‘lgan  bir  qancha  vazifalarning  xususiy 

sektorga  o‘tkazish  orqali  davlat  budjeti  xarajatlarini  optimallashtirish,  yangi  sanoat 

yo‘nalishlarining  rivojlantirilishi  hamda  xususiy  sektor  moliyaviy  holatining 

mustahkamlanishi,  shuningdek,  uning  mamlakat  iqtisodiyotidagi  roli  va  ulushining 

ortishi kabi omillar sezilarli ta’sir ko‘rsatdi. 

Budjet  taqchilligining  kuchayishi  muqarrar  ravishda  davlat  qarzini  keltirib 

chiqaradi. Ya’ni, budjet  taqchilligi asosan davlat qarzi hisobiga qoplanib, u ichki va 

tashqi qarzlardan iborat bo‘ladi.  

O‘zbekistonda  tashqi  qarz  masalasiga  mustaqil  taraqqiyotimizning  dastlabki 

pallasidanoq  har  tomonlama  chuqur  o‘ylangan  va  mulohaza  qilingan  holda 

yondoshildi.    

                                                           

1

 O‘zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi ma’lumotlari 

---

 

9 

56,2

44,1 43,7

37,3

29

22

17

14,8

9,5

10

17,5

16

17

15

18,5

18

16

34,8

0

10

20

30

40

50

60

2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018