9- мавзу. Бошқарув функциялари ва тамойиллари Режа

5. Кадрлар танлаш ва жойлаштириш тамойили. Бозор иқтисодиёти шароитида кадрларни танлаш ва жой-жойига қўйиш тамойили муҳим аҳамият касб этади. Бозор муносабатлари бошқарув соҳаси кадрларига қатъий талаблар қўяди, уларнинг ишбилармонлик сифатлари ишлаб чиқариш олдида турган масалаларни белгилайди.
6. Агентлар мустақиллик ва эркинлиги тамойили. Бозорда агентлар фаолияти иқтисодий жавобгарлик билан биргаликда амалга ошиши керак.
7. Шахсий ташаббу тамойили. Бозорда ишбилармон, омилкор, шахсий фойда учун ҳаракат қилувчи тадбиркор кишилар фаолият юритиши керак.
8. Жавобгарлик ва таваккалчилик тамойили. Тадбиркор ўз фаолияти учун жавобгар бўлиши, бунда маълум таваккалчилик ҳам ҳисобга олиниши, яъни тадбиркорнинг ўз ҳуқуқ ва ажбуриятлари бўлиши керак.

9.4. Бошқариш функциялари

Функция – лoтинчa сўз бўлиб, инсoн ёки нaрсaнинг “иш фaoлияти дoирaси, вaзифaси”,- деган мaънoни aнглaтaди.
Бoшқaрув функцияси дегандa у ёки бу oбектни бoшқaришгa oид aниқ вaзифaлaрни ҳaл этишгa қaрaтилгaн бир турдaги ишлaр мaжмуидир.
Бoшқaриш функциясининг Ғaрб мeнeжмeнти бўйичa туркумлaниши:
1. Рeжaлaштириш
2. Тaшкил қилиш
3. Тaртибгa сoлиш, мувoфиқлaштириш
4. Нaзoрaт
5. Рaғбaтлaнтириш.
Бошқарув органлари ва ижрочилар маъсулияти бошқариш функциясини белгилайди. Бу вазифалар функционал бўлим тўғрисидаги Низом ва мансабдор бошқарувчилар учун кўрсатмаларда ўз ифодасини топади.
Бошқарув органлари асосий ва аниқ функцияларга бўлинади.
Улар қуйидагилар:
а) маркетинг; б) режалаштириш;
в) ташкил этиш; г) мувофиқлантириш;
д) рағбатлантириш ; е) ҳисоб ва назорат.
А. Маркетинг - бу инсон эҳтиёжи ва талабларини таъминлаш ва фойда олиш мақсадида бозор билан амалга ошадиган, товарлар сотилишини таъминлаш, айрибошлашни тезлаштиришга қаратилган фаолият.
Б. Режалаштириш - бу ижодий лойиҳалаштириш истиқболини иқтисодий тизимини белгилаш. Режалаштириш барча хўжалик субъектлари стратегиясида ўз аксини топади.
В. Ташкил этиш - бу техник, иқтисодий, ижтимоий ва бошқариш тизимини тартибга келтириш. Менежментни ташкил этиш, аввало, энг мақбул ташкилий тузумлар қуриш, моддий, меҳнат, молиявий ресурслардан самарали фойдаланиш, бошқариш тизимлари орасидаги муносабатларни уюштириш.