8-sinf Mavzu: Kasb tanlashdagi onglilik va mustaqillik. Kasbga yaroqliklikni belgilash va moyillikni tarbiyalash usullari

• Kasb tanlashga ongli ravishda yondashish va uni mustaqil ravishda hal qilish kerak. Tanlangan kasb talablariga insonning qiziqishi, mayllari, qobiliyati, sog'lig'i mos kelishi, mehnat sohasida orttirgan amahy faoliyat tajribasi, mehnat sharoiti kabi omillar hisobga olinsagina kasbni ongli va mustaqil ravishda tanlangan deb hisoblash mumkin. Har bir inson o'z imkoniyatlarini jamiyatimiz ehtiyojlari bilan, uning axloqiy prinsiplari bilan taqqoslab ko'rishi kerak bo'ladi. Bun da faqat jamiyatning bugungi kundagi ehtiyojlari va imkoniyatlarinigina hisobga olish bilan cheklanib qolmay, shu bilan birga mamlakat iqtisodiy rivojlanishini jadallashtirishga qaratilgan tadbirlarini nazardan qochirmaslik ham muhim hisoblanadi.

• Kasb tanlashdagi mustaqillik deganda, kishining o`z qiziqishi, mayli va qobiliyatini hisobga olib tanlashi ko`zda tutiladi.
• Bu degani ota-onaning yoki ishni yaxshi biladigan, tajribali kishilarning ko'rsatgan yo'l- yo'riqlariga, pand-nasihatlariga quloq solmashk kerak, degan ma’noni anglatmaydi. Bunda albatta tanlagan kasbida faoliyat ko'rsatayotgan katta yoshdagi tajribali kishilarning kasbiy malakasi nazarda tutiladi.

Har qanday kishining o'zigagina xos bo'lgan muayyan shaxsiy fazilat lari xususiyatlari mavjud bo'ladi. Tanlanayotgan kasbning shaxsga nisbatan qo'yadigan talablariga mana shu shaxsiy sifatlar qay darajada mos kelishiga qarab odamning u yoki bu kasbga yaroqliligi to'g'risida bir qarorga kelish mumkin.

• Har qanday kishining o'zigagina xos bo'lgan muayyan shaxsiy fazilat lari xususiyatlari mavjud bo'ladi. Tanlanayotgan kasbning shaxsga nisbatan qo'yadigan talablariga mana shu shaxsiy sifatlar qay darajada mos kelishiga qarab odamning u yoki bu kasbga yaroqliligi to'g'risida bir qarorga kelish mumkin.

KASBGA YAROQLILIK TO'RT XIL DARAJADA BO'LIB, ULARNI BIR-BIRIDAN FARQLASH MUMKIN.

• Yaroqsizlik - U vaqtincha yoki amahy jihatdan ro'yobga chiqmaydigan boloshi mumkin. Kishining sog’ligi shifokorlarning nuqtayi nazaridaqaraganda to'g'ri kelmaydi deb topilgan hollarda kasbga yaroqsizlik to'g'risida gapirish mumkin.
• Yaroqlilik - Kasbga yaroqlilikning ushbu darajasi shu bilan ajraUb turadiki, bunda biror sohadagi mehnatga nisbatan monelik qiluvchi omillar bo'lmaydi, lekin ayni mahalda kishida mazkur kasbga yaqqol ko'zga tashlanib turgan mayllar ham bo'lmaydi. Bu kasbni tanlagan kishilarga: «Siz mana shu kasbni tanlashingiz mumkin. Ajab emas, siz shu sohada yaxshi mutaxassis bo'lib yetisharsiz», deb tasalli beriladi. Bu jihatdan kasbga yaroqlilik darajasini ham yuqoridagi ta’rifdan bihb olish mumkin.