8-sinf. “ Huquq” Mavzu: “Kirish” Darsning ta’limiy maqsadi

(Manba: "XalqSo'zi"Ns240(3785) 7.12.05)

Ma'lumki qonunlar va qonunosti hujjatlar, eng avvalo, ijtimoiy muno-sabatlarni tartibga solib turuvchi asosiy vositalardir. Shuning uchun ham O'zbekiston Respublikasining huquq manbalarini o'rganishda birinchi boiib, qonunlardan boshlash mantiqan to'g'ri bo'lar edi.Ammo, O'zbekiston Respublikasi qonunchiligiga ko'ra, qonunning mamlakat ichidagi va xalqaro qoidalari o'rtasida tafovut bo'lgan hollarda xalqaro shartnoma yoki bitimlar ustuvor hisoblanadi.Shuning uchun, ham O'zbekistonning huquqiy manbalarini o'rganishni xalqaro huquq hujjatlaridan boshlashimiz tabiiy.

Xalqaro huquqning umume'tirof etgan prinsiplari va normalari hamda O'zbekiston Respublikasining xalqaro shartnomalari O'zbekistonning eng birinchi huquq manbalaridir.Xalqaro huquqning umume 'tirof etgan prinsiplari va normalari-xalqaro huquqning asosiy qoidalari bo'lib, ularni xalqaro huquqning barcha subyektlari tan olgan va ularni bajarishga majburdirlar. Davlat suverenitetini hurmat qilish, zo'rlik ishlatmaslik, davlatning hududiy yaxlitligini tan olish, nizolarni tinch yo'l bilan hal etish, ichki ishlarga aralashmaslik, xalqlarning teng huquqligi, insonning huquq va erkinliklarini hurmat qilish, davlatlar o'rtasidagi hamkorlik, xalqaro huquq bo'yicha majburiyatlarni bajarish ana shular jumlasidandir.

1995- yilda "O'zbekiston Respublikasining xalqaro shartnomalari to'g'-risidagi qonuni" qabul qilingan.

Xalqaro shartnoma - xalqaro huquqning ikki yoki undan ortiq subyekti qabul qilgan bitimdir. U tomonlarning huquq va majburiyatlarini belgilaydigan, o'zgar-tiradigan yoki bekor qiladigan hujjatdir. O'zbekiston Respublikasi siyosiy, iqtisodiy, huquqiy va maxsus masalalar bo'yicha bir necha ming shartnoma tuzgan.