8 ona tili docx

Sodda kiritmalar

so‘zlar va so‘z-gaplar

bilan,

murakkab kiritmalar

esa

so‘z birikmasi,

kengaygan birikma va gaplar

bilan ifodalanadi.

Sodda kiritma:

Albatta, men bugun darsga boraman.

Murakkab kiritma:

O’tgan yil sentabrda (aniq esimda yo’q) u kelgan edi.

UNDALMA

So‘zlovchining nutqi qaratilgan shaxs yoki narsani bildiradigan so‘z yoki birikma

undalma

deyiladi. Undalma grammatik jihatdan hech bir bo‘lakka bog‘lanmaydi

Undalma alohida ohang bilan ajratilib aytiladi. Uning gapdagi o‘rni erkin: gap

boshida ham, o‘rtasida ham, oxirida ham kelishi mumkin. Undalma jonivor yoki

jonsiz narsaga ham qaratiladi:

Qarg‘avoy, men seni yeyman. (Ertakdan);

Undalma uyushib kelishi ham mumkin:

Muhtaram otalar, onalar, kelinlar,

o‘g‘illar, opa-singillar, sizga oila tinchligi hamma narsadan muhim.

Undalmalar gap boshi va oxirida kelsa, bir tomondan, gap o‘rtasida kelsa, ikki

tomonidan vergul bilan ajratiladi. Undalmadan oldin kelgan undov so’zlar(

ey

,

hoy

)dan keyin

vergul qo’yilmaydi

.

Seni unutolmasman aslo, ey O‘rta Osiyo

Undalmaning