8-Mavzu: Termodinamikaning I qonuni

1-masala¹: Massasi m = 12 g, temperaturasi t₁ = 7° S bo‘lgan gaz V = 4 l hajmni egallaydi. Gazni o‘zgarmas bosim ostida qizdirilganda uning zichligi ρ = 0,6 kg/m³ ga teng bo‘ldi. Gaz qanday t₂  temperaturagacha qizdirilgan?
2-masala²: V = 2 l hajmli idishda r = 150 kPa.bosim ostida joylashgan ikki atomli gazning W ichki energiyasini toping.
3-masala³. Isitkich ustidagi 0,500 kg massali alyuminiy idishda 0,250 litr suv 20,0°S dan 80,0°S gacha qizdirildi. Buning uchun qancha issiqlik miqdori talab etiladi. Necha foiz issiqlik miqdori idishni va suvni isitishga sarf bo‘ladi?
4-masala⁴: Massasi m_soda = 0,25 kg 20°S temperaturadagi sodani sovutish uchun uchta kub shaklidagi muzdan foydalanilayapti. Muzning temperaturasi 0°S, va har bir kubikning massasi 6,0 g dan. Muzlar to‘la erigandan keyin qaror topadigan temperaturani aniqlang. Energiya yo‘qotilishini hisobga olmang. Sodaning solishtirma issiqlik sig‘imini suvnikiga teng deb oling.

5-masala⁵: Teng miqdorda bir xil gaz bilan to‘ldirilgan ikki idish kranli nay yordamida o‘zaro tutashtir-ilgan. Gazning 1-idishda-gi bosimi 4 kPa, 2-idishdagisi esa 6 kPa. Kran ochilgandan so‘ng idishlarda qanday bosim (kPa) qaror topadi? T=const. (4,8)
Uyga vazifa:

6-masala^6: (A) Sistemaga 40.00 J issiqlik berilganda sistema 10.00 J ish bajaradi. Keyin 25.00 J issiqlik berilganda sistema 4,00 J ish bajaradi. Sistema ichki energiyasining o‘zgarishini toping. (B) Umumiy hisobda sistemadan 150,00 J issiqlik chiqarilsa va sistema 159,00 J ish bajarsa, Sistema ichki energiyasining o‘zgarishini toping.

7-masala⁷: Ko‘mir elektrostansiyasini ulkan issiqlik dvigateli deb tasavvur qilish mumkin. Ko‘mirni yoqishdan tortib to turbina elektr energiyasini hosil qilgunga qadar issiqlik dvigatelidan energiya olinadi. Bir kun davomida ko‘mirdan 2.50x10¹⁴ J energiya olinadi va 1.48x10¹⁴ J energiya atrof muhitga uzatiladi. Elektrostansiya bajaradigan ishni toping. Elektrostansiyaning effektivligi qanday bo‘ladi? YOnish jarayonida quyidagi reaksiya ro‘y beradi: S + O₂ ^ SO₂. Bu shuni bildiradiki, har 12 kg ko‘mir yonganda 12 kg + 16 kg + 16 kg = 44 kg karbonat angidrid atmosferaga chiqadi. Agar 1 kg ko‘mir yonganda 2.5x10⁶J issiqlik chiqarilsa, bir kunda elektrostansiyada qancha karbonat angidrid CO₂ chiqariladi?

1^ http://tasksall.ru/ovr3/watchbookwolkensteinyear1997num5.21.htm

2^ http://tasksall.ru/ovr3/watchbookwolkensteinyear1997num5.61.htm

3^ Dr. Kim Dirks (New Zealand); Dr. Manjula Sharma ( Australia) Colleje physics. pege 491.

4^ Dr. Kim Dirks (New Zealand); Dr. Manjula Sharma ( Australia) Colleje physics. pege 497.

5^ Dr. Kim Dirks (New Zealand); Dr. Manjula Sharma ( Australia) Colleje physics. pege 513.

6^ Dr. Kim Dirks (New Zealand); Dr. Manjula Sharma ( Australia) Colleje physics. pege 528.

7^ Dr. Kim Dirks (New Zealand); Dr. Manjula Sharma ( Australia) Colleje physics. pege 540.