8-mavzu: tarmoq texnologiyalari va internet xizmatlari asosiy savollar

NAT-servis.  Global  tarmoqdan  lokal  tarmog’i  manzillari  bilan  qurilmalarga 

ma’lumot olish imkonini beruvchi mexanizm. Buning uchun chegara marshrutizatoriga 

dastur o’rnatiladi.  

 

 

6-savolning bayoni: 

 

Elektron pochta 

 

Elektrо́n pо́chta (

angl.

 email, e-mail, electronic mail) — Internet tarmog’idagi 

elektron xatlarni jo’natish va qabul qilish xizmati va texnologiyasi.  

Elektron pochta xuddi odatdagi pochtadek bo’lib, faqat  bunda xatni qog’ozga 

emas, balki kompyuter klaviaturasidan harf  va so’zlarni  terib, elektron signallarning 

ma’lum tartibdagi  ko’rinishiga keltiradi.  

Elektron  pochta    maxsus  dastur  bo’lib,  uning  yordamida  dunyoning    ixtiyoriy 

joyidagi  elektron  manzilga  xat,  hujjat,  ya’ni  ixtiyoriy  faylni  tezda  (bir  necha 

soniyalarda) jo’natish va qabul qilib olish mumkin.  

Bundan  tashqari  ma’lum  talablar  mavjud,  ya’ni  bunda  xat  jo’natayotgan 

foydalanuvchi  va  qabul  qilayotgan  foydalanuvchi  ham  Internet  tarmog’iga  ulangan 

kompyuterga murojaat qilish imkoniyatiga ega bo’lishi kerak 

Xabar, umuman olganda, foydalanuvchi pochta orqali yuborishi kerak bo’lgan 

ma’lumot hisoblanib va oldindan boshqa dasturda tayyorlanadi, keyin elektron pochta 

orqali jo’natiladi  

Pochta  qutisi  –  bu  foydalanuvchi  uchun  elektron  pochta  xizmatini  taqdim 

etuvchi kompyuterda qayd qilingan nomdir 

Ushbu nom kompyuter xotirasida papka ko’rinishida shakllantiriladi va u o’zida 

kiruvchi va chiquvchi xabarlarni vaqtinchalik saqlaydi.  

Elektron pochta manzili(___ @ _______.__ ) 

 

 

 

 

 

 

 

 

---

Xozirgi  vaqtda  xar  bir  boshlovchi  foydalanuvchi  o’ziga  bepul  elektron  pochta 

ochishi va undan foydalanishi mumkun. Buning uchun u internet portallarining biridan 

ro’yxatdan  o’tishi  lozim.  Butun  dunyo  bo’yicha  elektron  pochtada  ma’lumot 

almashinish protakoli SMTP (

angl.

 Simple mail transfer protocol — pochtaning oddiy 

ma’lumot uzatish protakoli) xisoblanadi. Pochtada to’g’ri  yo’naltirishda 

DNS  asosiy 

o’rin tutadi. 

 

Elektron  pochta  serveri  (SMTP,  POP)  -  xabarlarni  jo’natish  va  qabul  qilishni 

ta’minlaydi. 

Elektron pochta klienti - xabarlarni yaratadi, o’qiydi va javob qaytaradi. 

Elektron pochta xizmati quyidagi imkoniyatlarni taqdim etadi: 

• 

Xabarlarni tezkor almashish (bir necha daqiqa) 

• 

Xabarlarga qo’shimcha ma’lumotlarni ilova qilish 

Filtrlar -  asosan pochta qutisiga kelayotgan xatlarning mavzusi, kimdan kelgan 

manzili asosida saralash va tartiblash funktsiyasini bajaradi.  

Qora ro’yxat - esa xat yuboruvchi manzilni maxsus jurnalga kiritib bu manzildan 

boshqa xat olmaslik maqsadida ishlatiladi.