8-мавзу. Тайёр маҳсулот (товар, иш, хизмат)лар ва уларнинг сотилишини ҳисобга олиш

Товарлар кирими ва чиқимига доир айрим операцияларнинг счётларда акс эттирилиши

Тар-тиб рақами	Операциянинг мазмуни	Дебет счет	Кредит счет	Ёзувга асос бўлувчи ҳужжат
1.	Товарларни кўпайиши: -таъсисчилардан олинганда -ҳисобдор шахслардан олинганда -ишлаб чиқариш цехларидан кирим қилинганда -тайёр маҳсулот омборидан -материаллар ҳисобига -ортиқчалар эвазига -бепул олиниш эвазига -ички алмашув эвазига -нархи оширилганда -савдо устамаси эвазига	2910-2990	4610 4230 2010 2810 1010 9390 8530 2910- 2990, 6230 2980	Товар ҳисоботи, Товар-пул Ҳисоботи, Счёт-фактура, Накладнойлар, Далолатнома ва бошқа ҳужжатлар
2.	Товарларни камайиши: -ишлаб чиқаришга берилганда -материалга айлантирилганда -камомад чиққанда -нархи пасайтирилганда -ички алмашувга	2010, 1010, 5910, 3190, 2910-2990	2910- 2990	Ҳисоботлар, Далолатнома-лар, накладной, Счёт-фактура ва бошқа ҳужжатлар

2910-2990 счётларда акс эттирилган товарларнинг аналитик ҳисоби моддий жавобгар шахслар, сақланиш жойлари, турлари, нави, баҳоси ва бошқа белгилари бўйича олиб борилади.

Мавзуга оид асосий таянч атамалар


Товар - сотиш учун сотиб олинган моддий активлари.
Улгуржи сотиш –бу товарларни келгусида бошқаларга сотиш ёки истеъмол қилиш учун сотилиши
Чакана сотиш – бу товарларни охирги истеъмолчига сотиш.
Даврий ҳисоб тизими – бу тизим чакана савдо ва овқатланиш шаҳобчаларига тааллуқли бўлиб, унда ҳар бир товарнинг сотилиши қатъий ҳужжатлаштирилмайди, шу сабабли сотилган товарларнинг таннархини ҳар бир ҳужжат асосида аниқлаб бўлмайди.
Узликсиз ҳисоб тизими – бу омборхоналарда товарларнинг келиб тушуши ва кетиши қатъий ҳужжатлаштириладиган ҳисоб тизими.


Мавзу бўйича назорат саволлари

Товарлар нима ва уларни сотишнинг қандай турлари бор? Товар ҳисобини тўғри ташкил қилишнинг қандай шартлари бор? Товар кирими, сотилиши ва бошқа чиқимлари даврий ва узлуксиз ҳисоб тизимларида қандай юритилади?

Мавзу бўйича тест савол-жавоблари


1.Ўз товари ҳисобланмайди
а) Омбордаги товарлар
б) Вақтинчалик сақлашга қабул қилинган товарлар
в) Чакана савдо шаҳобчаларидаги товарлар
г) Консигнацияга берилган товарлар


2.Қуйидагиларнинг қайси бири тўғри
а) Магазинда товарлар сотиш баҳосида ҳисобланади
б) Магазинда товарлар сотиб олиш баҳосида ҳисобланади
в) Магазинда товарлар ҚҚС билан сотилади
г) Магазинда товарлар таннархдан паст нархда ҳисобга олинади


3.Қуйидагиларнинг қайси бири омбордаги тайёр маҳсулотни магазинга берилишини тўғри ифодалайди?
а) Дебет 2820 Кредит 2810
б) Дебет 2920 Кредит 2810
в) Дебет 2910 Кредит2820
г) Дебет 2960 Кредит 2830

4.Қуйидагиларни қайси бири товарларни сотилишига кирмайди?

а) Мактабга ёрдам сифатида берилган товарлар
б) Иш ҳақи эвазига берилган товарлар
в) Қайта ишловга берилган товарлар
г) Инвентарга айлантирилган товарлар