8-мавзу: рақобатли стратегиялар

Яширин баҳо- маҳсулот анча юқори сифатли бўлса у рақобатлашаётган 
фирманики каби нарх бўйича сотилади. Кўринишларидан бири истеъмол 
баҳосини пасайтириш ҳисобланади- тежамлилик оширилади. Энергия 
истеъмоли камайтирилади ва шу кабилар, шунингдек, хизматларнинг катта 
комплекси ҳам. 
Рақобатчиларнинг ноқонуний усули-товарни ўзлаштириш, анча паст 
сифатли ўхшаш маҳсулот чиқариш. 

---

Агар ўз рақиблар имкониятини ва бозор вазиятини ўзлаштиришга таъсир 
этишга хос бўлган усулини билмасанг, рақобатда муваффақиятга кўз тутиш 
мумкин эмас. 
Брюс Хендерсон рақобат курашидаги қонуниятни қуйидагиларга 
ажратган: 
1. Агар рақобатчилар тенг қудратга эга бўлсалар, уларнинг 
стратегиялари асосий масалада бир хил бўлса, унда бозордаги мувозанат 
барқарор эмас, низомлар эса ҳатто кичик аҳамияти сабаблари бўйича ҳам 
фойдалидир. 
2. Агар муҳим, энг аҳамияти омил танг вазиятга яқинлашиб қолса, 
унда мувозанат ҳам барқарор эмас. 
3. Агар имкониятда бир неча омиллар танг аҳволга тушиб қолса, ҳар 
бир рақобатчи ўзи учун истеъмолчилардан муваффқиятнинг муайян улуши 
топадиган вазият бўлиши мумкин, ўшанда бир неча рақобатчиларнинг ҳар 
бири ўз «профессионал бўғинлар»да мавжуд бўла оладилар.
4. Битта омил танг аҳволда бўлса, рақобатчилар икки-учтадан 
ошмайди. 
5. Ҳар қандай икки рақобатчи ўртасида «бирга икки» нисбати- бу 
нисбат ўзгартиришга интилиши тўхтагандаги мувозанат нуқтасидир.
Рақобат курашида ўзни тутишнинг учта қоидаси: 
1. Рақибнинг сен билан келишганда нимага эришиши мумкинлигидан 
тўла хабардор эканлиги ва унинг йўқлиги қанчага тушишини асло унитма! 
2. Рақибни аччиқлантириши мумкин бўлган ҳаракатлардан қоч, 
айниқса, ҳам унинг аввало бунга қандай муносабат билдиришини билмай 
туриб. 
3. Ўз ҳиссиётинг ва ҳаракатинг ўз ҳолатингга, вазиятинга мос 
келишини ҳамда мулоҳаза мантиқида айтилганини рақибинга ишонтир.