8-мавзу. Пулга талаб функцияси. Пул таклифи. Пул бозоридаги мувозанат

2. Пулга талабнинг кейнсча ва классик назариялари.

• Пулга талабнинг Кейнс назарияси “Ликвидлиликнинг афзаллиги” назарияси деб номланиб, пулни нақд кўринишда сақлашга кишиларни ундовчи қуйидаги сабабларни ажратиб кўрсатади:

2. Пулга талабнинг кейнсча ва классик назариялари.

• Пул ликвидлилик хусусиятига эга бўлганлиги учун аҳоли уни сақлашни афзал кўради. Ликвидлиликнинг афзаллиги назариясига кўра пулга бўлган талаб фоиз ставкасига боғлиқ.
• Активларни нақд пул шаклида сақлашнинг муқобил харажати фоиз ставкаси орқали аниқланади. Аҳоли ўзининг ортиқча пул маблағларига қимматли қоғозларни харид қилиб қўшимча даромад олиши мумкин. Агар аҳоли бу ишни амалга оширмаса олиши мумкин бўлган даромаддан воз кечган бўлади. Қимматли қоғозлар бўйича фоиз ставкасининг ўсиши воз кечилган даромаднинг қийматини ўсишига олиб келади. Яъни активларни нақд пул шаклида сақлашнинг муқобил харажати ўсиб боради. Шу сабабли фоиз ставкасининг ўсиши пулга талабнинг қисқаришига олиб келади.

2. Пулга талабнинг кейнсча ва классик назариялари.

• Демак реал пул заҳираларига талаб функциясини қуйидаги кўринишда ёзамиз:
• М/Р = f(R)
• Қуйида келтирилган графикда фоиз ставкаси ва реал пул заҳиралари миқдорига талаб тескари боғликликка эга эканлиги кўринади. Чунки, юқори фоиз ставкаси пулга талаб миқдорининг камайишини кўрсатади

Пулга талаб графиги

• R

• Md=f(R)

• М/Р

2. Пулга талабнинг кейнсча ва классик назариялари.

• Классик ва кейнсчиларга хос ёндашувларни умумлаштириб, пулга талабнинг қуйидаги омилларини ажратиб кўрсатиш мумкин:
• 1) даромадлар даражаси;
• 2) пулнинг айланиш тезлиги;
• 3) фоиз ставкаси.

2. Пулга талабнинг кейнсча ва классик назариялари.

• Агар классик назария пулга талабни асосан реал даромад ҳажми билан боғласа, кейнсчилар пулга талаб асосан фоиз ставкасига боғлиқ деб ҳисоблашади.
• Пулнинг айланиш тезлигини ҳисобга олмаганда, реал пул қолдиғига талаб формуласи қуйидагича бўлади:
• (M/P) D =f (R, Y);
• Бу ерда: R – фоиз ставкаси; Y – реал даромад.