8-mavzu: miqdoriy analiz va uning metodlari reja

3RH+Me₃ PO₄ = 3RМe +H₃ PO₄
Fosfat ionlarini to’la yo’qotish uchun kolonka distirlangan suv bilan yuviladi. So’ngra to’plangan kationlar kolonkadan o’ndagi kationitni xlorid kislota bilan yuvib siqib chiqariladi. Bu protsess kationitni qayta tiklash yoki regeneratsiya deyiladi

R Me + HCl = RH + Me Cl

Regeneratsiya kationit qayta ishlatish uchun yaroqli. Hosil qilingan filtrat va kationlar aralashmasi sifatida tekshiriladi.

Anionlarda :

n ROH + Aⁿ= R_n A+nOH^-

bu yerda R- anionit tarkibidagi erimaydigan organiq radikal Aⁿ – eritmada ishtirok etuvchi anion (PO^3-_{4 ,}SO^2-₄ va boshqalar)

2ROH +SO₄^2- = RSO₄+2OH^-
Anionitni regeneratsiya qilish, ya‘ni uni ON- formaga o’tkazish uchun kolonkadan ishqor o’tkaziladi.
R₂SО₄ +2NaOH = 2ROH+ Na₂SO₄
So’ngra anionidni ortiqcha miqdor ishqordan tozalash maqsadida neytral reaktsiyagacha distillangan suv bilan yuviladi.
Fizik analiz usullari. Miqdoriy analizda fizik analiz usullaridan radiometrik va mass-spektrometrik analiz usullari ko’p qo’llaniladi.

Radiometrik analiz –tekshirilayotgan modda tarkibidagi radioaktiv elementdan chiqayotgan nurlanishni o’lchashga asoslangan. Unda aralashma tarkibidagi radiaktivlik xususiyatiga ega bo’lgan izotoplar miqdori aniqlanadi.

Miqdoriy analizda mass-spektrometriya usuli ham keng qo’llaniladi. Elementlarning izotoplaridan iborat aralashma tarkibini o’rganishda bu usuldan foydalanish mumkin.

Mass-spektrometriya usuli elektr yoki magnit maydoni ta‘sirida hosil bo’lgan ionlangan atom va molekula yoki radikal oqimlarning massasini aniqlashga asoslangan.

Nazorat savollari:

1. 
   Tuproqdagi namlik miqdorini aniqlash qanday amalga oshiriladi?
   
2. 
   Radiometrik analiz mohiyati nimadan iborat?
   
3. 
   Cho’ktirish xromatografiyasini asosiy qismlari nimalardan iborat?