8-mavzu: miqdoriy analiz va uning metodlari reja

Fizik- kimyoviy analiz usullari. Fizik-kimyoviy usullarni asosan uch gruppaga ajratish mumkin. Ular optik, elektrokimyoviy va xromotografik analiz usullaridir. Qishloq xo’jaligiga taaluqli izlanishlarda optik analizlardan biri kalorimetrik analiz keng qo’llaniladi. Turli ob‘ektlar tarkibidagi mikroelementlar miqdori ana shu usul yordamida aniqlanadi. Kalorimetrik analiz usulida aniqlanishi zarur bo’lgan komponent rangli birikmaga o’tkaziladi. Hosil bo’lgan rangning intensivligidan foydalanib aniqlanayotgan komponentning miqdori to’g’risida xulosa qilinadi. Masalan, biologik ob‘ekt tarkibidagi Fe³⁺ kationi miqdorini aniqlash uchun temir (III) ioni eritmaga o’tkaziladi va unga NH₄CNS eritmasidan qo’shiladi.

Fe³⁺ + CNS^- = [Fe (CNS)]²⁺

Hosil bo’lgan kompleks ionlar eritmani qizil –qon ranga bo’yaydi. (Bu reaktsiyaga temir (II) ionlari xalal bermaydi). Kalorimetrik analizda tekshirilayotgan va standart eritmalarga reaktivlar bir xil miqdorda, birin ketin solinadi. Eritmalar rangini solishtirishda bir xil tipdagi idishlardan va bir xil tabiatli nurdan foydalaniladi. Standart eritma bilan tekshirilayotgan eritma ranglarini solishtirishni bir qancha usullari mavjud. Vizual usulda eritmalar rangi solishtiriladi. Eitmalarning rangini solishtirishda fotoelementdan ham foydalanish mumkin., bu usul fotokolorimetrik usul deb ataladi.