8-mavzu. Korxonaning marketing rejasi

8.3. Mahsulotni bozorga chiqarish strategiyasi


Tovar harakatlanishi va sotuvni tadqiq qilish tovarni iste’molchiga tez yetkazib berish va sotishning eng samarali va oqilona yo’llari, usullari va vositalarini aniqlashga imkon beradi. Savdo kanallari, vositachilar, sotuvchilar, sotuv shakl va usullari, muomala xarajatlari (savdo xarajatlarini olinadigan foyda bilan solishtirish) tadqiqot obyektlari hisoblanadi. Shuningdek, chakana va ulgurji savdoda turli xil korxonalar faoliyatining o’ziga xos xususiyatlari tahlil qilinib, ularning kuchli va zaif tomonlari, tovar ishlab chiqaruvchilar bilan vujudga kelgan munosabatlar xarakteri aniqlanadi. Bunday ma’lumotlar korxona tovar aylanmasini oshirish, tovar zahiralarini optimallashtirish, samarali tovar harakatlanishi kanallarini tanlash mezonlarini ishlab chiqish, tovarni pirovard xaridorlarga sotish usullarini ishlab chiqish, muomala xarajatlarini kamaytirishga imokn beradi.
Reklama va sotuvni rag’batlantirishni tadqiq qilish qachon, qayerda va qanday vositalar yordamida tovarlar sotuvini rag’batlantirish, tovar ishlab chiqaruvchining bozordagi nufuzini oshirish, reklama tadbirlarini muvaffaqiyatli o’tkazishni aniqlashga imkon beradi. Obyektlar: bozorda ta’minotchilar, vositachilar va xaridorlar xulq-atvori; reklama samaradorligi; xaridorlar bilan muloqotlar. Olingan natijalar «pablik rileyshnz» siyosatini ishlab chiqish; korxona va uning tovarlariga iliq munosabat uyg’otish; korxona imidjini yaratish; aholi talablarini shakllantirish hamda ta’minotchi va vositachilarga ta’sir ko’rsatish usullarini aniqlash; kommunikasiya aloqalari, jumladan, reklamaning samaradorligini oshirishga imkon beradi.
Har qanday tovarga talab ikkita komponentning: kutilayotgan xaridorning to’lov layoqatiga egaligi va uning o’z muammolarini taklif etilayotgan tovar bilan hal qilish, ya’ni o’z ehtiyojini qondirish istagi mavjudligi natijasidir. Bozorda bir vaqtda bir nechta raqobatdosh tovarlar mavjudligi sababli har bir korxona va firma xaridorning tovar tanlashda o’ziga e’tibor qaratishiga ta’sir ko’rsatishga intiladi. Bunday ta’sir vositasi reklama, tovarning iste’mol xususiyatlarini targ’ib qilish hisoblanadi. bundan tashqari, hozirgi paytda sotuvni rabatlantirish va reklamada mahsulot taqsimoti va uni iste’molchilarga yetkazib berish kanallariga katta rol ajratilmoqda.
C
Жамоатчилик билан Реклама-
ало=а тарғибот аолияти

Матбуотда

реклама
Оғзаки
реклама

Тижорат ходимлари Сотишни

рағбатлантириш

Товар
щаракати

het elda amaliyotda tovarlarni ishlab chiqaruvichdan iste’molchi tomon haraktlantirishning ikki usuli ishlab chiqilgan bo’lib, birinchi usul siljitish strategiyasi nomi bilan mashhur. Bu holda korxona dilerlarni xarid qilingan har o’nta tovar uchun bitta tovarni bepul berish yo’li bilan rag’batlantiradi. Ikkinchi usul intensiv reklama kampaniyasini o’tkazish yo’li bilan xaridorlarni jalb qilish strategiyasidir. Uning maqsadi xaridorlarni taklif etilayotgan tovar yoki
xizmat tavsifnomalari bilan tanishtirishdan tashqari, ularda reklama qilinayotgan tovar yoki xizmatni xarid qilish istagini uyg’otish hisoblanadi. Sotuvni rag’batlantirish vositalari to’plamini yuqoridagi rasm yordamida aks ettirish mumkin.
Tovarni bozor tomon harakatlantirishni rag’batlantirish so’nggi paytda FOSSTIS tizimi (talabni shakllantirish va sotuvni rag’batlantirish xizmati) yordamida amalga oshirilib, unda tovarni ishlab chiqarish, uni harakatlantiish va reklama qilish jamiyat ehtiyojlari bilan bog’lanashi. bu tizim taxminan quyidagi strukturaga ega bo’ladi (8.1-jadval).
8.1-jadval