8-mavzu. Korxonaning marketing rejasi

Bozorni segmentlash bir tomondan korxonaning marketing faoliyati yo’naltirilgan bozor qismi va obyektlarini aniqlash, marketing elementlarining to’g’ri yig’indisini ifodalaydi. Boshqacha qilib aytganda bozorni segmentlash bu ko’rsatkichlari va u ki bu faoliyat turiga reaksiyasi bo’yicha bir-biridan farq qiluvchi segmentlarga ajratishdir.
Segmentlash obyekti birinchi navbatda iste’molchilardir. Alohida ajratib ko’rsatilar ekan, umumiy xislatlarga ega bo’lgan holda ular bozor segmentini tashkil etadi. segmentlar soni ko’p bo’lganda luarning har biri talablariga moslashish juda qimmatga tushishi mumkin. Shu sababli shaxsiy foydalanish tovarlariga nisbatan yirik segmentlarni belgilash lozim.
Segmentlashda tovar o’z xaridorini topishi lozim. bozorning firma strukturasini tadqiq etish bunga eng kam xarajatlar bilan erishi imkoniyatini beradi. Bunda bozor kon’yunkturasini bilish ham muhim bo’lib, u mazkur tovar turiga talab va taklif nisbati hamda narx darajasi va nisbati bilan tavsiflanadi. Bozor kon’yunkturasini o’rganishdan asosiy maqsad sanoat va savdo faoliyati bozor holatiga qanchalik ta’sir ko’rsatishi, uning kelajakdagi rivojlanishi hamda aholining tovarlarga bo’lgan talablarini to’laroq qondirish uchun nimalar qilish kerakligini aniqlash hisoblanadi.
Iste’molchilarni tadqiq qilish iste’molchilarni tovarni tanlashga undovchi omillar majmuini (daromad, ijtimoiy holat, yosh strukturasi, ma’lumoti va hokazo) aniqlash va o’rganishga imkon beradi. Yakka tartibda iste’molchilar, oilalar, uy xo’jaliklari hamda iste’molchi tashkiloltlar bu yerda obyekt vazifasini bajaradi. Tadqiqot predmeti iste’molchilarning bozordagi xulq-atvori va uni belgilab beruvchi omillar hisoblanadi. Iste’mol strukturasi, tovarlar bilan ta’minlanganlik, iste’mol talabi tendensiyalari o’rganiladi.
Marketing uchun tovarni xarid qilish psixologiyasi va ehtiyojlarni ushbu tovar bilan qondirish mexanizmini aniqlash katta ahamiyatga ega. Faqat shundagina mahsulot ko’p sotilishiga umid qilish mumkin. taklif etiluvchi mahsulot avvalo, iste’molchi uchun foydali bo’lishi, undan keyingina ishlab chiqaruvchining o’ziga yoqishi lozim.
Raqobatchilarni o’rganishdan asosiy maqsad bozorda raqobatli afzallikka ega bo’lish, kutilajak raqiblar bilan hamkorlik qilish uchun zarur ma’lumotlarni olishdan iborat. Shu maqsadda raqobatchilarning kuchli va zaif tomonlari tahlil qilinib, ularning bozordagi ulushi, iste’molchilarning raqobatchilar marketing vositalariga (tovarni takomillashtirish, tovar markalari, reklama kompaniyalari, servisni rivojlantirish) reaksiyasi o’rganiladi. Raqobatchilarning moddiy, moliyaviy va mehnat salohiyati, mehnat faoliyatini boshqarishni tashkil qilishi o’rganiladi. Bunday tadqiqotlar natijasida bozorda raqobatchilarga nisbatan qulay holatga erishish uchun imkoniyat va yo’l tanlash, taklif etilayotgan tovarlarning narx va sifat bo’yicha ustunligini ta’minlash strategiyasini aniqlash mumkin bo’ladi.