8-Мавзу. Давлат бюджети. Солиқлар ва давлат қарзлари

2. Солиқларнинг турлари ва функциялари.

• Маҳаллий солиқлар хукуматлар бажарадиган вазифаларига қараб белгиланиб, уларга доимий ва тўлиқ бириктириб берилади. Маҳаллий ҳукуматлар асосан халқ таълими, соғликни сақлаш, маданият, маориф, шаҳар ва қишлоклар ободончилиги каби вазифаларни бажаради. Лекин бу солиқлар ва йиғимлар уларнинг бюджет ҳаражатларининг 30-40 фоизини қоплайди. Кейинги вақтларда маҳаллий бюджетлар даромадлари салмоғини 50-60 фоизга етказиш каби ҳукумат карорлари мавжуд. Маҳаллий бюджетлар даромадларини кўпайтириш энг долзарб масалалардан биридир.

3. Солиқ юки ва Лаффер эгри чизиғи

• Ўзбекистон Республикасида амалга оширилаётган солиқ сиёсати иқтисодиётни модернизация қилиш ва техник қайта қуроллантиришда солиқларнинг ролини ошириш, уларнинг раҳбатлантирувчи функциясини кучайтириш, солиқларни унификация қилиш, иқтисодиётга солиқ юкини пасайтириш, солиқ ставкаларини пасайтириш каби йўналишларда олиб борилмоқда.

3. Солиқ юки ва Лаффер эгри чизиғи

• Иқтисодиётда солиқ юкининг пасайтирилиши корхоналарнинг молиявий ресурсларининг кўпайишига олиб келди. Бу ўз навбатида инвестицияларниг кўпайиши, корхоналарнинг айланма маблағларини тўлдириш, ишчи ва хизматчиларнинг иш ҳақи ва даромадларини ошириш учун қўшимча манба бўлиб хизмат қилади.

3. Солиқ юки ва Лаффер эгри чизиғи

• Солиқ сиёсатини амалга оширида солиқ ставкасининг оптимал даражасини қўллашга ҳаракат қилинади.
• Солиқ ставкасининг оптимал даражаси солиқ тушумларининг максимал даражасини таъминлайдиган солиқ меъёридир.

3. Солиқ юки ва Лаффер эгри чизиғи

• Солиқ ставкаси ва солиқ тушумлари ўртасидаги боғлиқлиқ америкалик иқтисодчи Артур Лаффер томонидан тадқиқ этилган.
• А.Лаффер концепциясига биноан давлат бюджет даромадларини кўпайтириш мақсадида ҳукумат томонидан солиқ ставкаларини кўпайтирилиши яширин иқтисодиётни ривожланишига ва солиқтушумларини камайишига олиб келиши мумкин.