8-mavzu: boshqaruv kompetensiyalari. Reja: Kompetensiya va kompetentlik tushunchalari. Boshqaruvchining tayanch kompetensiyalari

Ushbu kompetensiyaga ega rahbar:
a)foydali imkoniyatlarni sezadi va qo’ldan boy bermaydi;
b)korxona uchun yangi imkoniyatlarni ochib berishi mumkin bo’lgan biznes,
ishlab chiqarish va bozordagi voqea-hodisalardan doimiy xabardor bo’lib turadi;
c)biznes-rejani amalga oshirish uchun tavakkalchilik qilishga tayyorlanib
boradi;
d) salohiyatli xaridorlar, yetkazib beruvchilar va hamkorlarga yangidan-yangi
kelishuvlarni taklif qiladi;
e) hamkasblaridagi tadbirkorlik xulq-atvorini qo’llab-quvvatlaydi.
6.4-chizma. Iqtisodiyot sub’yekti boshqaruvchisiga xos maxsus kompetensiyalar
Madaniykompetensiyalar:
1)Komandadaishlashko’nikmalarinitarbiyalash
–
komandalideriningguruhnibirgalikdaishlashgao’rgatishiorqalio’zqiziqishi,
ko’nikmasivamuvaffaqiyatininamoyishetaolishkompetensiyasi.

---

Komanda a’zosining xulq-atvori.
Komanda a’zosi:
a)komandaning boshqa a’zolari g’oyalarini eshita oladi;
b)komandaning boshqa a’zolari taklif va g’oyalarini qo’llab-quvvatlaydi;
c)komandaning boshqa a’zolari bilan o’z muammolarini ochiq-oydin bo’lishadi;
d)o’z noroziligini konstruktiv ravishda ifoda etadi;
e)komandaning boshqa a’zolari yutuqlarini qo’llab-quvvatlaydi;
f)komandaning boshqa a’zolari bilan o’z fikrlarini adolatli va konstruktiv
bo’lishadi; 
​
g)komandaning barcha a’zolari qo’llab-quvvatlaydigan qarorlar uchun
kurashadi;
h) kasbiy bilim va tajribalarini komandaning boshqa a’zolari bilan bo’lishadi;
i)bilim va tajribaga ega bo’lish maqsadida guruh tarkibida ishlash
imkoniyatlarini qidiradi;
j)komandaning boshqa a’zolari bilan munosabatlarni o’rnatish va
mustahkamlash maqsadida ularga yordam hamda ma’lumotlarni taklif qiladi.
3.Boshqaruvchiga xos bilimdonlik darajalari.
Boshqaruvchiga xos bilimdonlik darajalari boshqaruv jarayonida vujudga keladi
va o’ziga xos psixologik xususiyatlar tariqasida namoyon bo’ladi. Bizga ma’lumki,
personalni boshqarish alohida ahamiyat kasb etib, tashkilotda kishilarga ta’sir
ko’rsatuvchi uchta asosiy omilga alohida diqqat-e’tiborni qaratish maqsadga muvofiq
sanaladi. Bular tashkilotning iyerarxik tuzilmasi, madaniyat, bozor omillaridir. Ushbu
ta’sir ko’rsatish omillari juda murakkab tushunchalar bo’lib, amaliyotda kamdan-kam
hollarda bir-biridan alohida ravishda qo’llanadi. Ulardan birontasi qanchalik ustuvor
bo’lsa, tashkilotdagi iqtisodiy vaziyat qiyofasi ham shunday bo’ladi. Ko’pincha
kundalik muloqotda biz “kompetensiya” yoki “bilimdonlik” tushunchalarini tez-tez
ishlatamiz. Ayniqsa, “professional kompetensiya” tushunchasi ko’proq diqqatni
tortadi. Lekin, ba’zan insonlar bilan ishlash borasida “Boshqaruvchiga xos bilimdonlik
darajalari” tushunchasi ham ishlatiladi. Bu aslida qo’l ostidagi xodimlarga ijobiy ta’sir
ko’rsata olishi, o’zgalar bilan til topisha bilishi, o’z ishini faol, aniq va samarali bajara
olishi, aqliy harakatlarini to’g’ri safarbar qila olishi, nutqini ravon va bir tekisda tuzish
orqali fikrlarini boshqalarga yetkaza olish kabi muhim xususiyatlar bilan bog’lanadi.
Professional faoliyat shaxsdan juda ko’p bilimlarni hamda malakalarni talab
qiladi. Nima uchun u yoki bu kasbni tanlaganini anglab yetgan shaxs (motivlar
muammosi), endi o’z faoliyati va qobiliyatlarini boshqara bilishi va o’z ustida muttasil
ishlab, malakalarini orttirib borishi shart. Professional kompetensiya shu nuqtai
nazardan shaxs umumiy madaniyatining shunday yo’nalishiki, unga faqat kasbiga
taalluqli bo’lgan bilimlardan tashqari, shu bilimlarning hosil bo’lish yo’llari va
malakalarning takomillashuvini ta’minlovchi psixologik jarayonlar va holatlarni
bilishni ham taqozo etadi. Bu psixologiyada bilish jarayonlari, ularning mohiyati va
kechishini anglash demakdir.