8-Mavzu. Bir o‘lchovli va ikki o`lchovli massivlar ustida amallar bajarishga doir dasturlar tuzish

8-Mavzu. Bir o‘lchovli va ikki o`lchovli massivlar ustida amallar bajarishga doir dasturlar tuzish..


Ishdan maqsad. C++ tilida bir o‘lchovli massivlar ustida amallar bajarishga doir dasturlar tuzishni o‘rganish.


Laboratoriya ishini bajarish tartibi
1. Nazariy qism bilan tanishib chiqing.
2. Variant bo‘yicha olgan misol va masalalar bo‘yicha dasturlar tuzishni o‘rganing.
3. C++ dasturini ishga tushiring va konsol ilova yarating.
4. Variant topshirig’ingizdagi bir o‘lchovli massivlarga doir ifodalarga dastur tuzing va tuzilgan dasturlarni konsol ilovaga kiritib, natija oling.
5. Tuzilgan dasturlar va natijalar asosida laboratoriya ishi hisobotini tayyorlang.


Nazariy qism
Massiv – bu bir nom bilan belgilangan qiymatlar guruhi yoki jadvaldir. Massivlar bir o‘lchovli yoki ko‘p o‘lchovli bo‘lishi mumkin. Vektorni bir o‘lchovli massiv, matritsani ikki o‘lchovli massiv deb qarash mumkin.
Bir o‘lchovli massiv elementlari dasturda a[i] kabi ishlatiladi va umumiy ko‘rinishda quyidagicha e’lon qilinadi:
t a[n]={boshlang’ich elementlar};
bu yerda:
a – massiv nomi;
n – massiv elementlari soni bo‘lib, ular aniq butun sonlar yoki o‘zgarmaslar bo‘lishi lozim;
t – massiv elementlari turi.
Masalan,
const int n=20;
int a[n];
float b[3]={7, -3, 5.6};
float c[10]= {2.5, 5, -6};
Bunda a – 20 ta butun sonlardan iborat bir o‘lchovli jadvaldir. b – qiymatlari oldindan berilayotgan, ya’ni initsializatsiya qilinayotgan 3 ta haqiqiy sondan iborat massiv. c – 3 ta qiymati initsializatsiya qilinayotgan, qolgan elementlari keyin kiritilishi mo‘ljallangan 10 ta haqiqiy sondan iborat massiv.
Bunda shuni ununtmaslik lozimki, massiv elementlari nomerlanishi noldan boshlanadi. Masalan, yuqoridagi b massivning 0-elementi 7, 1-elementi -3, 2-elementi 5.6 hisoblanadi. Shuningdek, a va c massivlarning initsializatsiya qilinmagan elementlari qiymatlar kiritilmagunga qadar 0 qiymatlarga ega bo‘ladi. Massivlarni e’lon qilishdan maqsad, massiv elementlari uchun operativ xotiradan joy ajratishdir.
Massiv elementlari qiymatlarini kiritish odatda for operatori orqali amalga oshiriladi. Masalan, for (int i=0; i<10;i++) cin<Bu misolda a massivning 10 ta elementi qiymati klaviaturadan ketma-ket kiritiladi.
Xuddi shuningdek, massiv elementlarini ekranga ketma-ket chiqarish ham mumkin. Masalan, for (int i=0; i<10;i++) cout<