8-Мавзу: Аграр соҳа ишлаб чиқариш потенциали ва уни ошириш омиллари

Энди ҳаммаси шаффоф ва аниқ ҳисоб-китобли бўлади
Очиғини айтиш керак, бугун ер майдонларининг аниқ ҳисоб-китоби юритилмаган. Агар суриштирсангиз, кадастрдаги рақам билан статистикадаги рақам бир-бирига тўғри келмайди. Кимдир йиллар давомида йўл, дарё ёки ариқнинг масофа майдонини қисқартириш эвазига экин майдонини кенгайтирган бўлса, бошқаси ер ўлчаш жараёнида кўзбўямачилик қилган. Сабаби ўтган йиллар давомида ягона автоматлашган дастур яратилмаган.
Бундан ташқари, жойларда битта ер майдонининг бир нечта хўжалик субъектларига бириктириб берилиши ёки туман ҳокими хоҳлаган пайтда олиб қўйиши билан боғлиқ ҳоллар кўзга ташланарди. Бу каби муаммолар ердан фойдаланувчиларнинг унга эгалик ҳуқуқи кафолатланмаганлигини, бу борада коррупция авж олганини кўрсатади. Мана шундай ҳолатда ер эгаси қандай қилиб ҳосилдорликни ошириш, ер унумдорлигини кўтариш ҳақида бош қотириши мумкин?! Шунинг учун 2019 йилда 50 та туманда, 2021 йилда эса республикамизнинг барча ҳудудида ерларни ҳисобга олиш ишлари тўлиқ якунига етказилиб, бу борада ягона электрон базани шакллантириш ишлари жадаллаштирилади.
Исрофгарчиликнинг олдини оладиган технология
Қишлоқ хўжалигини сувсиз тасаввур этиб бўлмайди. Айниқса, республикамиз аграр тармоғида обиҳаётнинг қадри жуда баланд. Чунки юртимизда етиштириладиган қишлоқ хўжалиги маҳсулотлари, асосан, сувли майдонларга тўғри келади. Бу эса сувнинг ҳар қатрасидан оқилона, тежамкорлик билан фойдаланишни тақозо этади. Бироқ амалда бунинг акси бўлмоқда.
Республикамиздаги мавжуд экин майдонларига йўналтирилаётган миллиардлаб куб метр сувнинг 60 фоизигина экинларга етиб боради, қолган 40 фоизи эса суғориш тизимлари ва суғориш жараёнида йўқотилади.
Бу ҳам соҳада, аллақачон, умрини ўтаб бўлган усуллардан фойдаланилаётгани, сувга нисбатан беписанд муносабат шаклланганини кўрсатади. Жойларда ҳамон сув кўллаб ётган далалар, обиҳаёт исроф бўлаётган ҳолатлар мавжуд. Ваҳолонки, сувдан самарали фойдаланиш коэффициенти Европа давлатларида 80 — 85 фоизни ташкил этади.
Жаҳон сув ресурслари институти таҳлилларига кўра, 2040 йилга бориб, Ўзбекистон сув ўта танқис бўлган 33 та мамлакат қаторига кириши мумкин.