8-Маъруза. Сертификатлаштириш ва сифатни бошқариш

8.2. Ўзбекистон Республикаси ҳудудига олиб кирилаётган ва ҳудудидан олиб чиқилаётган махсулотларини сертификатлаштириш

Мамлакатимизда маҳсулот ва хизматларни сертификатлаш-тириш Ўзбекистон Республикасининг 1994 йил 28 декабрдаги “Маҳсулот ва хизматларни сертификатлаштириш тўғрисида” ги Қонунига асосан амалга оширилади.

Унга биноан:
“Маҳсулотни сертификатлаштириш” (кейинчалик сертифи-катлаштириш) маҳсулотга ўрнатилган талабларга мослигини тасдиқловчи фаолият;
“Мувофиқлик сертификати” – маҳсулотни ўрнатилган талабларга мослигини тасдиқлаш учун сертификатлаштириш тизими қоидалари асосида берилган ҳужжат;
“Мувофиқлик белгиси” ушбу маҳсулот ёки хизмат стандартга ёки бошқа меъёрий хужжат талабларига мослигини кўрсатувчи, ўрнатилган тартибда тасдиқланган, маҳсулотни маркалаш ёки хизмат ҳужжатларида қўлланиладиган белги тушунилади.
Сертификатлаштириш қуйидаги мақсадларда амалга оширилади:
- инсон соғлиғи ва хаёти юридик ва жисмоний шахсларни мол-мулкига, атроф-муҳитга хавфсизлигини таъминлаш учун маҳсулотларни назоратини амалга ошириш учун;
- халқаро бозорларда, маҳсулотларни рақобатбардошлигини таъминлаш учун;
- мамлакатимиз ва қўшма корхоналар, тадбиркорларни халқаро иқтисодий, илмий-техникавий ҳамкорликда ва халқаро савдода қатнашиш учун шароит яратиш учун;
- истеъмолчиларни сифатсиз маҳсулотдан ҳимоя қилиш (сотувчи, бажарувчи) учун;
- ишлаб чиқарувчининг аризасига мувофиқ маҳсулотларни сифат кўрсаткичларини тасдиқлаш (сотувчидан, бажарувчидан) учун.
Ўзбекистон Республикасида сертификатлаштириш ишлари Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2004 йил 6 июл 318-сонли “Маҳсулотларни сертификатлаштириш тартиботини соддалаштиришга доир чора-тадбирлар тўғрисида” Қарори асосида ишлаб чиқилган, Адлия Вазирлигида 2005 йил 18 мартда 1458 сонли рақами билан давлат рўйхатидан ўтган “Маҳсулотларни сертификатлаш-тириш қоидаси” га мувофиқ амалга оширилади.
Мазкур ҳужжат Ўзбекистон Республикаси сертификатлаш-тириш миллий тизимида (кейинчалик Ўз СМТ) маҳсулотларни, шу жумладан, импорт маҳсулотларни сертификатлаштиришга тайёрлаш ва ўтказиш тартибига бўлган умумий талабларни белгилайди.
Ўзбекистон сертификатлаштириш миллий тизими юртимизда ишлаб чиқарилган ва чет элдан келтирилган маҳсулотларни сертификатлаштиришни сертификатлаштириш бўйича аккредитланган идоралар, (кейинчалик - СИ) улар йўқ ўлган ҳолда сертификатлаштириш миллий идораси (кейинчалик - СМИ) ўтказадилар.
Мажбурий сертификатлаштирилиши лозим бўлган маҳсулотлар рўйхати, вазирликлар, Давлат қўмиталари таклифларини инобатга олган ҳолда ўрнатилган тартибда сертификатлаштириш миллий идораси томонидан аниқланган ва Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2004 йил 6 июл 318-сонли “Маҳсулотларни сертификатлаштириш тартиботини соддалаштиришга доир чора-тадбирлар тўғрисида” Қарорининг 2-иловасида келтирилган.
Ўзбекистон сертификатлаштириш миллий тизимида маҳсулотларни сертификатлаштириш қуйидаги асосий операцияларни ичига олади:

• 
  сертификатлашлаштириш учун буюртма бериш;
  
• 
  меъёрий ва бошқа ҳужжатларни текшириш;
  
• 
  буюртма бўйича қарор қабул қилиш;
  

• 
  идентификациялаш ва намуналарни танлаб олиб уларни лабораторияларга етказиш;
  
• 
  аккредитланган синов лабораторияларида намуналарни синовдан ўтказиш;
  
• 
  маҳсулотларни ишлаб чиқариш ҳолатларини баҳолаш;
  
• 
  сифат тизимини баҳолаш;
  
• 
  маҳсулотларни мослигини деклорациялаш;
  
• 
  олинган натижаларни таҳлил қилиш ва мувофиқлик сертификатини бериш ёки бермаслик;
  
• 
  Ўз СМТ Давлат реестрида мувофиқлик сертификатини рўйхатдан ўтказиш;
  
• 
  чет эл халқаро идоралар томонидан берилган мувофиқлик сертификатини тан олиш;
  
• 
  сертификатлаштирилган маҳсулотларнинг (II, III, IV, V схемалар учун) барқарорлиги устидан текширувчан назорат олиб бериш;
  
• 
  апелляцияларни кўриб чиқиш.
  

Ўзбекистон Республикаси сертификатлаштириш миллий тизимида маҳсулотларни сертификатлаштиришни ўтказиш қоида ва тартиблари: