|
Payvandlash transformatorlari turlari.
Payvandlash transformatorlarining texnik tavsifi
1-jadval
Ta’min-
lash
manbai-
ning turi
Kuchlanishi, V
Payvandlash
toki kuchi, A
UD
E,
%
Talab
qiladigan quvvati, kV
.
A
U
1
U
syu
I
nom
Rostlash
diapazon
i
Suriladigan chulg‘amli transformatorlar
TD-101
220
65
50
30...50
20
2,1
TD-304
220;3
80
61...79
300
60...385
60
19,4
TD-504
220;3
80
59...73
500
100...560
50
26,6
TSK-
300
380
63
300
110...385
65
20
TSK-
500
380
60
500
165...560
65
32
Flyus ostida payvandlash uchun transformatorlar
TDF-
1001
220;3
80
68...71 1000 400...120
0
100
82
TDF-
1601
380
75...10
5
1600 600...180
0
100
182
TDF-
2001
380
68...79 2000 800...220
0
65
170
Keyingisi energetik kо‘rsatkichlarini yaxshilash uchun birlamchi chulg‘amga
kondensatorlar parallel ulanganligi bilan oldingisidan farq qiladi.
Chulg‘amlari suriladigan transformatorlar kо‘pincha yoy bilan dastaki payvandlash
uchun qо‘llanadi. Bulardan tashqari sochilma oqimini va payvandlash tokini magnit
shuntini burab – о‘zakning о‘rtadagi harakatlanuvchi zvenosini burab (STSH
markali transformatorlar), о‘zgartiradilar, shuningdek, kichik gabaritli TDP, TSP,
ADZ rusumli transformatorlarni qо‘llaydilar, bularda tokni ikkilamchi chulg‘am
seksiyalarini qayta ulash bilan yoki qо‘shimcha chulg‘amlar yordamida
rostlanadilar.
Flyus qatlami ostida suyuqlanadigan elektrod bilan avtomatik va yarim avtomatik
payvandlash uchun TDF rusumli maxsus transformatorlar ishlab chiqariladi (3-
rasmga va jadvalga qarang).
3-rasm. Flyus qatlami ostida yoy bilan payvandlash uchun TDF transformatori.
Flyus ostida payvandlashni kattaroq tokda olib boradilar, shuning uchun yoy turg‘un
yonadi va yoyni VAT ning о‘sib boradigan shaxobchasida chok sifatli shakllanadi.
(4-rasm, 3 va 4 egri chiziqlar). Demak, transformatorning tashqi VAT sekin
pasayadigan bо‘lishi lozim (2 egri chiziq VAT ning qiyaligini kattalashtirish
payvandlash toki qiymatini kamayishiga olib keladi, bunda payvandlash jarayoni
turg‘un bо‘lishi mumkin, chunki yoyning tavsifi manbaning VAT bilan A
1
va A
2
nuqtalarida kesishishi chap tomonga suriladi.
4-rasm. Ta’minlash manbalarining volt-amper tavsifi (1 va 2) va flyus ostida
payvandlash turida uzunlikdagi (3 va 4) payvandlash yoyning tavsifi.
TDF transformatorining sekin pasayadigan VATni chulg‘amli 4 (5-rasm)
elektromagnit shunti 3 yordamida olinadigan, rostlanadigan alohida tok manbaidan
ta’minlanadi. Shunt 3 pо‘lat plastinkalaridan yig‘ilgan va transformator о‘zagi 1
ning ichida kо‘zg‘almas qilib о‘rnatilgan. о‘zakda har biri ikkita g‘altakdan iborat
bо‘lgan birlamchi 2 va ikkilamchi 5 chulg‘amlar о‘rnatilgan. Chulg‘amlar о‘zakda
kо‘zg‘almaydigan qilib maxkamlangan va joylashtirilgan, natijada kattalashtirilgan
sochilma oqim F
s
olinadi.
5-rasm. Elektromagnit shuntli transformatorning chizmasi:
1 - о‘zak, 2 – birlamchi chulg‘am, 3 – shunt; 4 – chulg‘amlar, 5 – ikkilamchi
chulg‘am.
Salt yurish rejimida birlamchi chulg‘ami 2 380 Vli tarmoq kuchlanishiga ulanadi.
Payvandlash konturi ochiq, unda tok yо‘q, salt yurish kuchlanishi U
syu
80 V bо‘ladi.
Transformatorni U
syu
=(1,5...3,0) U
d
shartidan kelib chiqib hisoblanadi. Yuklama
rejimida, yoy yonganda transformatorning ikkilamchi chulg‘ami 5, payvandlash
simlari va yoydan iborat bо‘lgan payvandlash konturi berk, undan payvandlash toki
о‘tadi.
Shunt 3 chulg‘ami 4 da tok nolga teng bо‘lgan asosiy magnit oqimi F
t
ning kо‘p
qismi va sochilma oqim F
s
shuntning magnit о‘tkazuvchi 3 orqali berkiladi,
ikkilamchi chulg‘am 5 orqali о‘tmaydi. Bu holda payvandlash zanjirida tok eng
kichkina miqdorni tashkil etadi. Agar shunt 3 chulg‘amida tok oshirilsa, F
s
oqimi
kamayadi, F
t
oqimi kattalashadi, va payvandlash toki oshadi. Shunt chulg‘amida tok
maksimal bо‘lganda F
s
=0; F
t
= F
t max
va payvandlash toki ham maksimal.
Hozirgi zamon payvandlash transformatorlarida shunt chulg‘amida va demak
payvandlash tokini boshqarish juda tekis va tashqi pо‘latdan distansion ravishda
amalga oshiriladi. Qisqa tutashish rejimida payvandlash zanjiri elektrod va buyum
orqali berkiladi. Flyus qatlami ostida yoy bilan payvandlash uchun qisqa tutashish
toki I
št
=(1,3-1,5)I
d
;
Bu shart TDF markali transformatorlarning barcha konstruksiyalarida bajariladi. Bu
transformatorlarning texnik tavsiflari yaxshi (1-jadvalga qarang) lekin ular katta
aktiv materiallar sarfini talab qiladi (shunt о‘zagiga transformator temiri va
chulg‘amlari uchun mis) demak, ularning massalari katta bо‘ladi.
Nazorat savollari:
1.Transformatorning ikkilamchi kuchlanishi salt yurishish kuchlanishini tushintirib
bering.
2.Payvandlash transformatorlarining texnik tavsifini aytib bering.
3.TDF markali transformatorlarning ishlash prinsipini tushintiring.
Do'stlaringiz bilan baham: |
