8-ma’ruza optik aloqa tarmoqlari reja: 18. Infokommunikatsiya xizmatlari. Optik telekommunikatsiya tarmoqlariga qo’yiladigan talablar

Ruxsat etilmagan ta’sirlarning turlari

Jinoyatchining barcha ruxsat etilmagan ta’sirlarini oltita soxa bilan ifodalash mumkin bo‘lib, ularning xar birini quydagi maqsadlar farq qiladi [115,117] :

a) trafik taxlili;
b) yashirincha eshitib turish;
c) axborotni atayin tutib turish;
d) xizmat ko‘rsatishdan voz kechish;
e) QoS xizmat ko‘rsatish sifati tavsiflarining o‘zgarishi;
f) Spufing, ya’in jinoyatchining axborotning boshqa shaxs nomidan tarmoqqa uzatish.
Ruxsat etilmagan ta’sirlar ro‘yxatini kengaytirish mumkin, lekin ular tarmoq protokollariga, boshqarish tizimlariga tegishli bo‘ladi, bunda bizni optik telekommunikatsiya tarmoqlari infratuzilmasi bilan bog‘liq, ruxsat etilmagan ta’sirlar qiziqtiradi.
Optik telekommunikatsiya tarmoqlarida ruxsat etilmagan ta’sirlarni amalga oshirish uslublarini qarab chiqamiz.
Jinoyatchi tamonidan ruxsat etilmagan ta’sirlarni amalga oshirishning bir qancha usullari mavjud: optik signal quvvatining bir qismini olib tashlash, axborot signallariga jinoyatchining ular uning spektriga kiruvchi signallari yordamida, shuningdek axborot signallari spektriga kirmagan signallari yordamida, ta’sir ko‘rsatish.
Tahlil qilish uchun ximoya qilishning aynan ana shu usullari tanlab olingan, chunki ular ancha oddiy ravishda amalag oshirilishi mumkin va ularni boshqa turdagi tarmoqlardagi ruxsat etilmagan ta’sirlarning boshqa ko‘rinishlari bilan taqqoslaganda boshqa oqibatlarni keltirib chiqaradi.
Tasirlarning mazkur turlari bozorda mavjud texnologiyalar hisobigi oson amalga oshiriladi, bu hol tarmoqning xavfsizligini xavf ostiga qo‘yadi.
Optik telekommunikatsiya tarmoqlari tarkibiga kiruvchi komponentlarning har biri u orqali ruxsat etilmagan ta’sirni o‘tkazish manbai bo‘lishi mumkin.

1. 
   “Yashirincha eshtib turish”.
   

Yashirincha eshtib turish jinoyatchi tamonidan OT yoki optik tarmoqlantirgich orqali uzatilayotgan optik signalning optik quvvatining qismini tarmoqlantirish yo‘li bilan amalga oshirilishi mumkin. Ta’sir ko‘rsatishning mazkur turini ikki usulda qo‘llanish mumkin: uzilishli yoki uzilishsiz. Uzilishli usul holida optik tola uziladi va unga optik tarmoqlantirgich ulanadi. Bu usulning mukammal emasligi tarmoqlantirgichni ulanish vaqti davomida katta so‘nish kiritiladi va aloqa muqarrar uziladi, bu juda oson aniqlanishi mumkin. Uzilishsiz usul holida optik quvvatning qismini optik tola bukilgan joyda olish mumkin.
b) “Xizmatning buzilishi”.
Ruxsat etilmagan ta’sirning ikkinchi turi – “Xizmatning buzilishi” abonent tamonidagi optik tola yoki qabul qiluvchi uzatuvchi qurilma orqali yoki optik tarmoqlantirgich orqali amalga oshirilishi mumkin. Mazkur holda jinoyatchi optik tolaga signalni kiritadi, buning natijasida xizmat ko‘rsatish tavsiflari yomonlashadi yoki buziladi. Optik muhitga ulanishning texnik vositalari turli xil bo‘ladi: jinoyatchi lazer nurlanishining kuchli manbaidan va optik tola bukilishining kichik radiusidan foydalanishi mumkin, bu foydali signalga uning quvvatini kuchli darajada o‘zgartirish hisobiga emas, balki jinoyatchi signalining foydali signalga ta’sir ko‘rsatishi hisobiga ta’sir ko‘rsatish imkonini beradi [120].
Shu munosabat bilan tolali optik liniyani maxalliy (lokal) va taqsimlangan uchastkalarga ajratish mumkin. O‘z ichiga modulyatorlarni, optik uzatgich va qabul qilgichlarni, regeneratorlarini olgan maxalliy uchaskalar ular joylashuvini mahalliylashgan sohasi bo‘lgani uchun ruxsat etilmagan axborotni olib qo‘yishlardan ancha ko‘proq himoyalangan.
Taqsimlangan uchastkalar (tolali optik uzatish liniyalari) eng katta uzoqlikka ega va mos ravishda ruhsat etilmagan axborotni olib qo‘yishdan eng kam himoyalangan. Axborot uzatishning boshqa barcha muhitlarida farqli ravishda TOAL uchastkalarida sirqish kanallarining shakllanishi uchun, odatda, OT ga bevosita kirish va nurlanishning ma’lum bir qismini OT dan olishga yoki nurlanishning o‘tishini qayd qilishning mahsus choralarini talab etildi.
Shunday qilib TOAL da sirqish kanallari shakllanishning asosiy fizik prinsplarini quyidagi turlarga ajratish mumkin:

1. 
   To‘liq ichki qaytishning buzilishi.
   
2. 
   Asosiy axborot oqimi va kambinatsion chastotalarning to‘lqin uzunliklarida sochilgan nurlanishni qayd etish.
   
3. 
   O‘tuvchi nurlanishni qayd etishning parametrik uslublari.