8-ma’ruza. Ishlab chiqarish changlari va zaharli moddalarning inson organizmiga salbiy ta’siri, ularga qarshi chora-tadbirlar

2.Texnosfera havosidagi zaharli moddalar va ularga qarshi chora-tadbirlar

Atrof muhitga ko'plab zararli ta'sirlarning manbalari turli sanoat mahsulotlari hisoblanadi. Sanoatda turli xil ishlarni amalga oshirish zararli moddalarni havoga ajratish bilan birga kechadi.

Zaharli moddalar inson organizmiga nafas yoʻllari, teri, meʼda-ichak yoki qon orqali ta’sir etishi mumkin. Zaharlanishning yuzaga kelishi va kechishi zaharlovchi moddaning organizmga qaysi yoʻl bilan kirganligiga, uning miqdori (dozasi), fizik-kimyoviy holati (gaz, eritma, chang va h.k.), shuningdek, organizmning umumiy ahvoli va tashqi muhit omillariga bogʻliq,

Odamlarda zaharlanishning oʻtkir va surunkali xili farq qilinadi. Oʻtkir tasodifiy va qasddan boʻlishi mumkin, ular zaharli moddaning organizmga bir marta kuchli taʼsiri tufayli yuzaga kelib, hayotiy muhim funksiyalarning izdan chiqishi bilan kechadi. Surunkali zaharli moddaning organizmga uzoq vaqt oz-ozdan taʼsir etishi oqibatida roʻy beradi; dorilardan boʻladigan, shuningdek, kasbga oid zaharlanishlar kuzatiladi.

Sanoat korxonalarida havo muhitidagi zararli moddalarni zararli gazlar, bug’lar, aerozollar va changlarga ajratish mumkin.