Laboratoriya ishini bajarishda kerak bo‘ladigan Electronics Workbench dasturining komponentlari
Laboratoriya ishini bajarishda quyidagi komponentlardan foydalaniladi:
sinusoidal, arrasimon va impuls kuchlanishlar generatori;
kalit;
voltmetr va ampermetr;
vaqt relesi;
ossillograf;
rezistorlar;
tok bilan boshqariluvchi kuchlanish generatori.
Sinusoidal, arrasimon va impuls kuchlanishlar generatori (3-rasm) uchta chiqishga ega: umumiy (yer), musbat (+), manfiy (-).
8.3-rasm. Sinusoidal, arrasimon va impuls kuchlanishlar generatori
Generatorning tasviri ustida sichqonchaning chap tugmasi to‘xtovsiz ikki marta bosilsa uning oynasi ochiladi.
8.4-rasm Yarim o’tkazgichli diod VAXsining to’g’ri shohobchasini o’lchash printsipial sxemasi.
8.5-rasm. Yarim o’tkazgichli diod VAXsining to’g’ri shohobchasini o’lchash printsipial sxemasining N1 Multisim dasturiy muhitida yig’ilgan holati.
Ochilgan oynaning yuqori qismida kerakli shakldagi signalning tasviri bosiladi va uning quyidagi parametrlari o‘rnatiladi:
Chastota Frequency maydonida Hz, kHz yoki MHz larda o‘rnatiladi;
Signal shaklining simmetrikligi Duty cycle parametri orqali beriladi;
Signal o‘zgaruvchan tashkil etuvchisining amplitudasi μV, mV, V yoki kV larda Amplitude maydonida ko‘rsatiladi;
Agar zarur bo‘lsa signal o‘zgarmas tashkil etuvchisining amplitudasi Offse maydonida ko‘rsatiladi.
Kalitning tasviri 5-rasmda ko‘rsatilgan.
8.6-rasm. Kalit
Kalitni almashtirib ulash uchun kvadrat qavs ichida ko‘rsatilgan klavisha bosiladi, masalan [probel].
Ishni bajarish tartibi
Electronics Workbench dasturini ishga tushiring. Diod volt-amper xarakteristikasining to‘g‘ri tarmog‘ini olish uchun 13-rasmda ko‘rsatilgan sxemani yig‘ing. U tok manbasi I, ampermetr A (ampermetrning bo‘lishi shart emas, chunki, o‘lchanayotgan tok berilayotgan tokka teng), tadqiq qilinayotgan diod VD va dioddagi kuchlanishni o‘lchash uchun voltmetr V dan tashkil topgan.
8.7-rasm. Diod volt-amper xarakteristikasining to‘g‘ri tarmog‘ini tadqiq qilish uchun sxema
Sxemani ishga tushirish uchun Electronics Workbench dasturining o‘ng yuqori burchagidagi ishga tushirish-to‘xtatish knopkasini bosing.
Tok manbasining tokini 0 dan boshlab 10 mA gacha o‘zgartirib stabilitrondagi kuchlanish va tokni volmetr va ampermetrlarning ko‘rsatishlari bo‘yicha yozib oling. Olingan natijalarni 1-jadvalda keltiring (ampermetr mikroamperlarni ko‘rsatganda milliamperlarga aylantirib olishni unutmang).
1-jadval.
Tok Ito‘g‘ri, mA
|
0,00001
|
0,001
|
0,01
|
0,1
|
0,5
|
1
|
2
|
4
|
6
|
8
|
10
|
Kuchlanish Uto‘g‘ri, V
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Olingan natijalarga asosan diod volt-amper xarakteristikasining to‘g‘ri tarmog‘ini quring.
Diod volt-amper xarakteristikasining teskari tarmog‘ini qurish olish uchun 14-rasmda ko‘rsatilgan sxemalarni yig‘ing va rasmda ko‘rsatilgan sxema elementlarining parametrlarini o‘rnating. Unda kuchlanish manbasi Ui va proboy bo‘lganda tokni cheklash uchun Rz himoyalovchi rezistordan foydalanilgan.
Do'stlaringiz bilan baham: |