8-laboratoriya ishi birinchi tibbiy yordam korsatishni manikentda organish

Sun’iy nafas oldirish.

Sun’iy nafas oldirish, yordam kо‘rsatuvchi о‘z о‘pkasidan, «og‘izdan-og‘izga» yoki «og‘izdan-burunga» usulida havo puflash yо‘li bilan oshiriladi.
«Og‘izdan-og‘izga» sun’iy nafas oldirish usulini faqatgina elektr tokidan jarohatlanib, mavhum о‘lim holatida emas, balki boshqa baxtsiz hodisalar: bо‘g‘ilish, zaharlanishning, dori-darmonlarni kо‘p miqdorda iste’mol qilish, suvga chо‘kish (bunda suvni о‘pkadan chiqarib о‘tirishga vaqt ketkazmasdan zudlik bilan sun’iy nafas oldirishga kirishilsa, suvni о‘pkadan asta sekinlik bilan chiqadi) rо‘y berganda ham qо‘llash mumkin.
Bu usul boshqa usullarga qaraganda quyidagi sabablarga kо‘ra qulayroqdir:

1. 
   yordam kо‘rsatuvchi, haqiqatdan ham, havo shikastlangan kishining о‘pkasiga kirayotgan va chiqayotganligini kо‘krak qafasini kо‘tarilib – tushishiga qarab ishonch hosil qilish mumkin.
   
2. 
   yordamchi tomonidan puflanayotgan havo tarkibida nafas olish uchun yetarli miqdorda kislorod bо‘ladi.
   

Bunda boshqa usullarga nisbatan, о‘pkaga puflanayotgan havoning miqdori 1000-1500 sm³ ga yetadi. Shikastlanib asfiksiyaga (nafas olishi va qon aylanishi tо‘xtagan holati) uchraganlarda, halqum va jag‘ muskullarining bо‘shashishi natijasida til pastki jag‘ga yopishib, orqaga ketib qoladi va nafas olish yо‘lini tо‘sib qо‘yadi. (16.1-rasm).
Sun’iy nafas oldirishni boshlashdan avval, о‘pkaga havo yо‘lini ochish kerak. Buning uchun shikastlangan odam boshini iloji boricha orqaga og‘dirish kerak. Shunda pastki jag‘ bilan til oldinga chо‘zilib, nafas yо‘li ochiladi (16.1-rasm).
Yordam kо‘rsatuvchi puflayotganda og‘zini jabrlanuvchi og‘ziga zich birlashtirib shunday kuch bilan havo berishi kerakki, bunda jabrlanuvchining kо‘krak qafasi kо‘tarilishi kerak. Havo tashqariga chiqib ketmasligi uchun burun teshiklari barmoqlar bilan qisiladi (16.1-rasm).
«Og‘izdan-og‘izga» usuli oddiy va qulaydir. Ba’zan bosh orqaga og‘dirilsa ham, og‘izni ochish imkoniyati bо‘lmaydi. Bunday holatda, havo burun orqali «og‘izdan-burunga» usuli asosida о‘pkaga puflanadi. Havo tashqariga chiqmasligi uchun og’izni qо‘l bilan mahkam yopish kerak.
Jabrlanuvchining og‘zidan suyuqlik va ovqat qoldiqlari chiqishi mumkin. Bunday hollarda, ovqat о‘pkaga tushmasligi uchun og‘iz tezlik bilan tozalanishi kerak. Og‘iz va tomoqda suyuqlik borligini sezgan zahotiyoq, jabrlanuvchining boshi yon tomonga og‘dirilib, qarshi tomondagi yelkasi kо‘tariladi, bunda og‘iz kо‘krakdan pastga bо‘lishiga e’tibor berish kerak. Shunda suyuqlik pastga oqib ketadi. Sо‘ngra tezlik bilan og‘iz dastrо‘mol yoki qо‘l bilan tozalanib, yana havo beriladi.
Kattalar,bolalar va go’daklarda sun’iy nafas berish tartibi

	Kattalar	Bolalar	Go’daklar
Yoshi	8-yoshdan katta	1-8 yosh	1 yoshgacha
Boshi	Bosh orqaga egilib,iyak ko’tariladi	Ehtiyotkorlik bilan bosh jrqaga egilib iyak ko’tariladi	Bosh biro z orqagaegiladi
Burni	Burun kataklari bosh va ko’rsatkich barmoq bilan mahkam qisiladi.	Burun kataklari bosh va ko’rsatkich barmoq bilan mahkam qisiladi.
Og’zi	Jabrlanuvchining lablari lablar bilan zich qamrab olinadi	Jabrlanuvchining lablari lablar bilan zich qamrab olinadi	Jabrlanuvchining burni va og’zi lablari bilan zich qamrab olinadi
Puflashni bajarish	1,2,3,4 deb 5-sida puflash	1,2 deb 3-sida puflash	1,2 deb 3-sida puflash
Puflashni maromi	Har 5 sekundda 1 marta puflash	Har 3 sekundda 1 marta puflash	Har 3 sekundda 1 marta puflash
Puflashning davomiyligi	1.5-2 sek	1-1,5 sek	1-1,5 sek
Tomir urushini tekshirish	Uyqu arteriyasida	Uyqu arteriyasida	Elka arteriyasida

Agar nafas olish bilan birgalikda, yurak urishi ham tо‘xtasa, sun’iy nafas olish bilan birgalikda yurak yopiq massaj qilinadi.