8-labaratoriya mashg‘uloti voltmetrlarni ishonchlash Ishga tayyorlanish

5. Asbob va uskunalar

- ishonchlanadigan voltmetr; - namunaviy voltmetr; BP-4022-2- elektr energiya manbai.

6. Ishni bajarish tartibi

1. 2.2- rasmda keltirilgan voltmetrni ishonchlash sxemasi yig’iladi va u o’qituvchi tomonidan tekshiriladi.

2. Voltmetrlar ko’rsatgichlari to’g’rilagich (korrektor) yordamida nolga keltiriladi.

3. Voltmetr faqat butun darajalangan qiymatlari bo’yicha ishonchlanishi kerak.

4. O’lchovlar kuchlanish qiymatini bir tomonlama oshirib borish, keyin esa bir tomonlama kamaytirib borish mobaynida olib boriladi va 2.1 - jadvalga yoziladi.

5. Tuzatma grafigi qurilayotganda tuzatma qiymati ordinata o’qi bo’ylab, ishonchlanayotgan asbobning ko’rsatishi esa absissa o’qi bo’yicha qo’yiladi.

2.1 – rasm. Voltmetrni ishonchlash sxemasi

2.1- jadval

O’lchanganlar					Hisoblanganlar
Tekshi-rilayot-gan voltmetr	Namunaviy voltmetr			Xatoliklar
	Oshirib borish qiymati	Kamay-tirib borish qiymati	O’rtacha qiymat	absolyut		nisbiy	keltirilgan	tuzatma
V	V	V	V	V		%	%	V
U	U^'0	U^''0	UO’R	∆		γ	ΔU	Utuz
15
25
35
45
55
65
75

7. O’lchash natijalari bilan ishlash

1. Volmetr ko’rsatishi oshirib va kamaytirib borilgandagi o’rtacha qiymat

2. Voltmetrning nisbiy xatoligi:

;

1. 
   Voltmetrning absolyut xatoligi:
   

2. 
   Voltmetrning keltirilgan xatoligi:
   

bu yerda V_XN - volmetrning yuqori o’lchash chegarasi.

Agar keltirilgan xatolikning eng katta qiymati asbob aniqlik sinfidan kam yoki teng bo’lsa, u holda bu voltmetr ishonchli bo’lib, undan keyingi o’lchashlarda foydalanish mumkin. Agar keltirilgan xatolikning maksimal qiymati asbob aniqlik sinfidan katta bo’lsa, u holda bunday voltmetr o’lchash uchun yaroqsiz deb topiladi.

5. Voltmetr ko’rsatishining o’zgaruvchanligi (variatsiyasi)

.

3. 
   Voltmetr uchun tuzatma
   

4. 
   Voltmetrning ichki qarshiligi va quvvat isrofi:
   

.

8. Qisqacha xulosalar

1. Voltmetrni tuzilishi va ishlash prinsipi to’g’risida.

2. Voltmetrni tajriba yordamida aniqlik sinfini belgilash haqida.
Hisobotni yozish tartibi

1.Ish maksadi va uning nomi.

2. Voltmetrnilarning tuzilishi va ishlashi to’g’risida.

3. Voltmetrnitajriba orqali aniqlik sinfini belgilash haqida.