8-9-ámeliy jumıs Biosensorlar. Fermentli hám immunasensorlar.
Mikroorganizmlerdiń immobillengen kletkalari haqqında dáslepki maqalalari XX ásirdiń 70 jillarda payda bolip sanaatta bolsa olar 1974 jili Yaponiyada qollanila basladi. Mikroorganizmlerdiń immobillengen kletkalarinan asparagin kislota alinǵan.
Immobillengen kletkalar immobillengen fermentler, hámde erkin kletkalardan hám bir qatar abzalliqlarǵa iye. Bular tómendegishe.
-Fermentlerdi ajiratiw hám tazalawǵa keletuǵin qárejet sarplanbaydi;
-Reaktsiya ónimlerin ajiratiw hám tazalawǵa keletuǵin qárejetlerdi kemeytiriw;
-Salistirmali joqari aktivlikti hám turaqliliqqa iye:
-Úzliksiz hám yarim úzliksiz avtomatlastirilǵan protsesslerdi jaratiw imkani jaratiw imkani tuwiladi.
-Ekzagen kofaktorlarsiz poliferment sistemalar uzaq iskerlikler kórsetiwqásiyetine iye boladi.
Immobilizatsiya ushin túrli halattaǵi, yaǵniy tiri hám túrli dárejede ziyanlanǵan kletkalar qollaniliw múmkin. Bir basqishli reaktsiyalardi eki halatta ámelge asiriladi. Polifermentli reaktsiyani bolsa tiri kletkalardiqollaw menen ámelge asiriladi, bunday kletkalar uzaq waqi dawaminda ATF hám kofermentlerdi (NADF NAD) renegeneratsiya aliwi kerek.
Immobillengen mikroorganizmlerdiń fermenttativ iskerliginen paydalaniw uzaq waqitlarǵa barip taqaladi.bunnan 150 jil aldin sirkeni tez aliw usili aǵash qibiǵina adsorbtsiyalanbaǵan mikroorganizmlerge tiykarlanǵan edi. Kletkalardi immobillew metodi menen júda jaqin.
Ximiyaliq immobillew metodi aktivlestirilgen tasiwshi menen kavalent baylanis payda qiliwǵa tiykarlanǵan.
Fizikaliq metodlardan adsorbtsiya hám agregatsiya kletkalardi túrli genler membranalar, talshiqlarǵa kiritiw joli menen immobillew ximiyaliq hám fizikaliq metodlar basqa metodlarǵa salistirǵanda kem qollaniladi.Kletkalar kóbirek membranalar hám talshiqlarǵa kiritedi. Bunday immobillengen kletkalar uzaq waqit tirishilik iskerligin saqlap qaladi hám aziq ortaliqta kóbeye aladi. Immobillengen kletkalardiń biokatalitikaliq iskerligi waqitta ilim hám texnikaniń túrli tarmaqlarinda qollaniladi.
-Amino kislotalar, organikaliq kislotalar, anti biotiklar, steroidlar, uglevodorotlar, nukleotidlar hám nukleozidlar siyaqli birikpeler biosintezi hám transformatsiyada.
-Pivo hám vino shiǵariwda.
-Vodoprovod hám tábiyiy suw saqlaǵishlardi tazalawda.
-Vodoprovod suwlarin metallardan tazalawda
-Quyash energiyasiniń assimilyatsiyasinda.
-Vodorodli quyash elementlerin tayarlawda.
-Azotfiksatsiyada
-Analitikaliq maqsetlerde elektrodlardi tayarlawda.
Mikroorganizm kletkalarin immobillew, ásirese amina kislatalar, organikaliq kislotalar hám antibiotiklardi sintetizlew boyinsha Yapon alimlari tárepinen kóplegen jumislar qilinǵan. Moskva mámleketlik universitetinde asparagin kislotasin aliw metodi jaratildi. Poliakrilamid gelge kiritilgen E. Coli kletkalari asparagin kislotasin aliw ushin júda qolayli. Mikroorganizmlerden tisqari, fiziologiyaliq aktiv birikpelerdi sintezlew maqsetinde ósimlik hám haywan kletkalarinda immobillew múmkin.
Do'stlaringiz bilan baham: |