8-Mavzu
Ta’limni tashkil etish shakllari va turlari
8.1
Ma’ruza ta’lim texnalogiyasi modeli
Ma’ruzaga ajratilgan soat-2
Talabalar soni 50-65
O‘quv mashg‘ulotining shakli
Ma’ruza: Ma’lumotli maruza
Ma’ruza rejasi
1. Ta’limni
tashkil etish shakllari
tushunchasi va ta’lim turlari.
2. Darsning turlari va tuzilishi.
3. Nostandart darslar.
4. Ta’limni tashkil etishning yordamchi
shakllari.
5. O’qituvchining darsga tayyorlanishi.
Mashg‘ulotning maqsadi: Talabalarda ta’limni tashkil etish shakllari va ta’lim
turlari, darsning turlari, tuzilishi, ta’limni tashkil etishning yordamchi shakllariga doir
bilimlarni tarkib toptirish.
Pedagogik vazifalar
O‘quv faoliyati natijalari:
1. Ta’limni tashkil etish shakllari
tushunchasi va ta’lim turlarini bayon etish;
2. Hozirgi vaqtda ta’lim mazmunini
belgilashga doir asosiy g’oyalari haqida
ma’lumot berish;
3. Nostandart darslar bilan talabalarni
tanishtirish;
4. Ta’limni tashkil etishning yordamchi
shakllarini bayon etish;
5. O’qituvchining darsga tayyorlanishi
haqida ma’lumot beradi.
1 Ta’limni tashkil etish shakllari
tushunchasi
va
ta’lim
turlarini
daftarlariga qayd etadi.
2. Hozirgi vaqtda ta’lim mazmunini
belgilashga doir asosiy g’oyalari haqida
tushunchaga ega bo’ladil.
3. Nostandart darslarni o’rganadi.
4.
Ta’limni
tashkil
etishning
yordamchi shakllarini bilib oladi.
5. O’qituvchining darsga tayyorlanishi
haqida ma’lumotga ega bo’ladi.
Ta’lim metodi
Ma’ruza, grafik organayzerlar: Toifalash
jadvali va blits so’rov metodlari.
Ta’limni tashkil etish shakli
Ma’lumotli ma’ruza
Didaktik vositalar
Ma’ruza matni, taqdimot
O‘qitish shart-sharoiti
Maxsus
texnik
vositalar
bilan
jihozlangan xona
Monitoring va baholash
O‘z-o‘zini nazorat qilish, savol-javob
8-Mavzu
Ta’limni tashkil etish shakllari va turlari
8.2.Ma’ruzaning texnologik kartasi
Ish bosqichlari
va vaqti
Faoliyat mazmuni
O‘qituvchi
Talaba
1-bosqich.
O‘quv
mashg‘ulotiga
kirish (Da’vat
bosqichi)
(5 minut)
1.1. Talabalarni mavzuning
nomlanishi, rejadagi masalalar bilan
tanishtiradi va mavzuni yoritishda
foydalanilgan adabiyotlar ro’yhati
slaydlar yordamida ko’rsatiladi (1-2-3
ilova).
Tinglashadi, yozib borishadi.
1.2.
Talabalrning avval o’rganilgan
mavzu yuzasidan bilimlarni
mustaxkamlash maqsadida Blits
so’rov o’tkaziladi. (4-ilova).
Savollarga javob berishadi va
o’zlarining fikrlariga tuzatish
kiritishadi.
2-bosqich.
Asosiy
(Anglash
bosqichi)
(55 minut)
2.1
Ta’lim turlari
mazmunini
tushuntirib beradi.
(5-5A ilova)
Ta’lim turlari
mazmunini asosiy
mohiyatini o’zlashtiradi.
2.2
Sinf-dars tizimining о‘ziga xos
xususiyatlari
ga tavsif beradi
(6-7-7A-8-ilova).
Sinf-dars tizimining о‘ziga xos
xususiyatlari
haqida asosiy
ma’lumotlarni daftarlariga qayd
etib borishadi
2.3.
Noan’anaviy dars turlari
ni
slaydlar yordamida aniqlashtiradi
(9-10 ilova).
Noan’anaviy dars turlari
ni
daftarlariga qayd etishadi
2.4.
O’qituvchining darsga
tayyorlanishi
haqida ma’lumot
beradi. (11-11A-ilova)
O’qituvchining darsga
tayyorlanishi
haqida ma’lumotga
ega bo’ladilar.
3-bosqich.
Yakuniy
(Fikrlash
bosqichi)
(20 minut)
3.1. Talabalarning mavzu yuzasidan
tasavvurlarini aniqlashtirish
maqsadida toifalash jadvali taqdim
etiladi. (12-ilova)
Talabalar daftarlariga o’rganilgan
materiallarni qayd etib boradilar
Aniq tasavvurlar shakllanmagan
qismlarini qayta tushuntiradi
O‘z fikrlarini boyitadi va to‘ldiradi.
1-ilova
2-ilova
3-ilova
Reja:
1. Ta’limni tashkil etish shakllari tushunchasi va ta’lim turlari.
2. Darsning turlari va tuzilishi.
3. Nostandart darslar.
4. Ta’limni tashkil etishning yordamchi shakllari.
5. O’qituvchining darsga tayyorlanishi.
8-MAVZU. Ta’limni tashkil etish shakllari
va turlari.
Adabiyotlar:
1. Karimov I.A. О‘zbekistonninng о‘z istiqlol va taraqqiyot
yо‘li. – Toshkent, О‘zbekiston, 1992.
2. Karimov I.A. Barkamol avlod – О‘zbekiston taraqqiyotining
poydevori. – Toshkent: Sharq nashriyot-matbaa konserni, 1997.
3. О‘zRning “Ta’lim tо‘g‘risida”gi Qonuni // Barkamol avlod –
О‘zbekiston taraqqiyotining poydevori. – Toshkent: Sharq
nashriyot-matbaa konserni, 1997.
4. Forobiy, Abu Nasr. Fozil odamlar shahri. – Toshkent: Xalq
merosi nashriyoti, 1993.
5. Pedagogika nazariyasi va tarixi. 1-qism. Pedagogika
nazariyasi
/
M.X.Toxtaxodjayeva
va
boshqalar.
Prof.
M.X.Toxtaxodjayevaning umumiy tahriri ostida. – Toshkent:
“Iqtisod-moliya”, 1996.
4-ilova
BLITS SO’ROV
5-ilova
5A-ilova
Ta’lim turlari (yunoncha “species” alohida, о‘ziga xos
xususiyatga ega)
о‘quv jarayonini tashkil etish va amalga oshirishga nisbatan
turlicha yondashuvlardir
1. Ta’lim metodlari va usullari?
2. Zamonaviy didaktikada ta’lim metodlari?
3. Ta’lim metodlarini tanlab olish shartlari?
4. Ta’lim funktsiyalari?
Ta’lim turlari
Muammoli ta’lim; mujassamlashtirilgan ta’lim; modul ta’limi; rivojlantiruvchi
ta’lim; tabaqalashtirilgan ta’lim; dasturiy ta’lim; kompyuter ta’limi; mustaqil
ta’lim, hamkorlik ta’limi, individual ta’lim; faol о‘qitish
Zamonaviy sharoitda qо‘llanilayotgan ta’lim turlari
6-ilova
7-ilova
7A-ilova
8-ilova
Dars – о‘quv faoliyatini tashkil etishning asosiy shakli.
Ta’limning turli shakllaridan samarali foydalanish muhim
didaktik vazifa sanaladi. Ta’lim amaliyotida ta’limning
jamoaviy (ommaviy), guruhli va individual shakllaridan
foydalaniladi.
О‘ziga xos xususiyatlar
Bir xil yosh va taxminan bir xil tayyorgarlik darajasiga ega bо‘lgan
о‘quvchilardan tarkib topadi va bu tarkibta’limning umumiy davrida
doimiy tarkibini saqlaydi; о‘quv faoliyati yagona yillik reja va dasturga
kо‘ra turg‘un dars jadvali bо‘yicha tashkil etiladi; о‘quvchilar maktabga
yilning bir vaqtida va belgilangan soatlarida keladilar; о‘quv
mashg‘ulotining asosiy birligi dars hisoblanadi; dars odatda muayyan
fanlar bо‘yicha tashkil etiladi; о‘quvchilar sinfda bitta material ustida
ishlaydilar; о‘qituvchi о‘quvchilar faoliyatiga rahbarlik qiladi; u о‘z fani
bо‘yicha har bir о‘quvchining BKMni baholaydi va yil oxirida о‘quvchini
keyingi sinfga о‘tishi haqida qaror qabul qiladi
Sinf-dars tizimining о‘ziga xos xususiyatlari
Dars bevosita о‘qituvchi rahbarligida aniq belgilangan vaqt
davomida muayyan о‘quvchilar guruhi bilan olib boriladigan ta’lim
jarayonining asosiy shakli sanaladi
Asosiy turlari
1) aralash darslar; 2) yangi ma’lumotlarni berish darslari;
3) bilimlarini mustahkamlash va takrorlash darslari;
4) о‘rganilganlarni umumlashtirish va tizimlashtirish darslari;
5) malaka va kо‘nikmalarni ishlab chiqish va mustahkamlash darslari;
6) bilimlarni tekshirish va tahlil qilish darslari;
7) bitta asosiy didaktik maqsadga ega darslar
Zamonaviy darslarning asosiy turlari
9-ilova
Noan’anaviy darslar. XX asrning 70-yillarida о‘quvchilarning darslarga
qiziqishlarining pasayish xavfi aniqlandi. Xavfni bartaraf etish uchun nostandart
darslarning tashkil etishga e’tibor qaratildi. Noan’anaviy darsning kо‘plab turlari
bо‘lib, asosiylari quyidagilardir:
10-ilova
11-ilova
Darsga tayyorlanishning texnologik mohiyati. Darsning samaradorligi
uning puxta tayyorlanganligi va samarali tashkil etilganligi bilan bog‘liq.
Yaxshi rejalashtirilmagan, yetarlicha о‘ylab chiqilmagan, shoshilinch
tuzilgan va о‘quvchilar imkoniyatlariga moslashtirilmagan dars sifatli bо‘la
olmaydi.
Darsga tayyorgarlik aniq sharoitlarda eng yuqori yakuniy natijaga
erishishni ta’minlaydigan o‘quv jarayonini tashkil etishning komleks
choralarini ishlab chiqishdir.
Asosiy turlari
Rolli о‘yinlar, matbuot konferensiyalari, ijodiy hisobotlar,
musobaqalar, KVN turidagi о‘yinlar, tanlovlar, teatrlashtirilgan
darslar, binar darslar, kompyuterli darslar, fantaziyalar, “sudlar”, haqiqatni izlash,
“paradokslar”, auksionlar, dialoglar va b.sh.
Noan’anaviy dars turlari
Yordamchi turlari
Tо‘garak; praktikum; seminar; konferensiya; maslahat (konsultatsiya); fakultativ
mashg‘ulot; о‘quv ekskursiyalari; о‘quvchilarning mustaqil uy ishlari va b.sh.
Zamonaviy darslarning yordamchi turlari
11A-ilova
12-ilova
BBB jadvali
№
Mavzu savollari
Bilaman
Bilishni
istayman
Bilib
oldim
1
2
3
4
5
1.
Ta’limni tashkil etish turlari?
2.
Darsga tayyorgarlik qanday
bosqichlarda kechadi?
3.
Nostandart darslar turlari?
4.
O‘qituvchining darsga tayyorgarligi
nechi bosqichdan iborat?
O‘qituvchining darsga tayyorgarligida quyidagi uchta
bosqich kо‘zga tashlanadi:
Tashxislash
Bashoratlash
Loyihalash (rejalashtirish)
Do'stlaringiz bilan baham: |