8- loboratoriya ishi. Qurilish qorishmasining tarkibini xisoblash. Vazifa

1m³ qum uchunsement ni hajmi bo‘yicha sarfinianiqlash:

V_S=Q_S/ρ_s=282/1100=0,255 m³.

3. 
   1m³ qum uchun qo‘shimchani sarfini (hajm bo‘yicha) aniqlash: V_qo‘sh=0,17(1-0,002·Q_S)=0,17(1-0,002·282)=0,074m³.
   
4. 
   1m³ qum uchun qo‘shimchani sarfini (massa bo‘yicha)aniqlash: Q_qo‘sh.= V_qo‘sh·ρ_qo‘sh.=0,074·1400=103,6kg
   
5. 
   1m³ qum uchun taxminiy suvni sarfinianiqlash:
   

C=0,5(Q_s+Q_qo‘sh)= 0,5(282+103,6)=192,8 l.

6. 
   Qorishmaga ishlatiladigan qumningmassasi:
   

V_q=1m³ Q_q= V_k·ρ_q=1·1400=1400kg.

7. 
   Qorishma tarkibini hajm bo‘yicha aniqlash (nisbatanqiymatlari):
   

^Vs _: ^Vkush _: ¹


_^0,255 _:0,074_: ¹

 1: 0,02 : 3,9

V_s V_s
V_s 0,255
0,255
0,255

8. Laboratoriyada qorish uchun sarflanadiganmateriallar:

Sement. . . . . . . . . . . . . . . .	kg	282
Suv. . . . . . . . . . . . . . .		192,
. . . .	8 l
Qo‘shimcha. . . . . . . . . .		103,
. . . .	6 kg
Qum. . . . . . . . . . . . . . .		140
. . . .	0 kg

2-ISH. QORISHMA ARALASHMASINI HARAKLANUVCHANLIGINI ANIQLASH


Umumiy ma’lumotlar. Qorishmaning harakatlanuvchanligi deganda, g‘isht yoki toshga chaplangan qorishmaning yupqa qatlam ko‘rinishida yoyilish xususiyati hamda negizdagi jami o‘nqir-cho‘nqirlarni to‘ldirish qobiliyati tushuniladi. Qorishmaning harakatlanuvchanligini aniqlash uchun mahsus asbobdan foydalaniladi va uning po‘latdan yasalgan etalon konusi qorishmaga qanday chuqurlikda botishiga qarab qorishmaning harakatlanuvchanligiga baho beriladi. Qorishmaning harakatlanuvchanlik darajasini aniqlashda 9.1-rasmdagi asbobdanfoydalaniladi.
Asbob va uskunalar. Qurilish qorishmasining harakatlanuvchanligini aniqlaydigan StroySNIL konusi, qorishmani zichlash uchun po‘lat sterjen, sekundomer, belkurak, namuna.

StroySNIL konusi Betonqorishmasi.

Ishlash tartibi. Qorishmaning harakatlanuvchanligini aniqlash uchun idishga qorishma to‘ldiriladi, uning sathi idishning yuqorigi chetiga 1 sm etmay turishi lozim. Keyin qorishmani 10-12 sm diametrli sterjen yordamida 25 marta shibbalash va idishni stolga 5-6 marta sekin-sekin urib, qorishmani zichlash kerak. So‘ngra etalon konusning uchi idishdagi qorishmaga tekkizib qo‘yiladida, vint 3 ni burab,sterjenshuholatida mahkamlanadi. SHu paytda asbobning mili shkalaning qaysibo‘limida turganligini qayd qilish kerak. Keyinchalikvint 3 burab bo‘shatiladi, shunda sterjen pastga surilib tushib, o‘z og‘irligi ta’sirida qorishmaga botadi. Konusning qorishmaga botishi to‘xtagach, yana shkaladagi raqam yozib olinadi. SHkaladan birinchi va ikkinchi marta yozib olingan ko‘rsatkichlar orasidagi tafovut konusning qorishmaga qanchalik botganligini sm larda ifodalaydi. Qorishmaning yoyiluvchanligini ko‘rsatuvchi (sm) qiymat ikki marta o‘tkazilgan sinov natijalarining o‘rtacha arifmetik qiymati sifatidahisoblabchiqariladi. Qorishmaning yozgi yoki qishgi sharoitlarda ishlatish uchun talab qilinadigan yoyiluvchanlik darajasi quyidagicha bo‘lishi lozim(sm).

G‘ishtlardan hamda betondan va engil tog‘ jinslariga mansub tabiiy toshlardan odatdagicha devor qurishda	9-13
Serteshik g‘ishtlardan yoki uzunchoq kovakli sopol toshlardan odatdagicha devor qurishda	7-8
Xarsangtoshlardan devor qurishda	4-6
Xarsangtosh devorning kovak-bo‘shliqlarini to‘ldirishda	13-15
Silkitib zichlanadigan tosh devor qurishda	1-3

Quruq va g‘alvirak tosh materiallardan devor qyrishda - juda harakatlanuvchan qorishma, xo‘l va zich materiallardan devor qurishda esa kam harakatlanuvchan qorishma ishlatish lozim. Qurilish qorishmasining harakatlanuvchanligi aniqlangandan so‘ng korrektivlash uchun qo‘shimcha materiallar sarfi quyidagi 1-jadvalga yozibboriladi.

Materiallar nomi	Sinov uchun hisoblangan mate-riallar (kg da) sarflanishi	Korrektivlash uchun qo‘shimchalar, kg	Hamma materiallar
Qum	Q=1400 kg	Q=	QI=
Sement	S=282 kg	S=	S I=
Qo‘shimcha	Qo‘sh=103,6 kg	Qo‘sh=	Qo‘sh. I=
Suv	S=192,8 l	S=	S I=