8- laboratoriya ishi yarimo‘tkazgichli diod parametrlari va xarakteristikalarini tadqiq etish ishning maqsadi

9.1. Laboratoriya ishini bajarishga tayyorgarlik 
9.1.1. Yarimo‘tkazgich stabilitronning VAXsi 9.1a- rasmda, uning elektr 
sxemalarda shartli belgilanishi esa 9.1b-rasmda ko‘rsatilgan. 
Stabilitron VAXsi teskari shahobchasining U
st.min
-U
st.max 
kuchlanish 
qiymatlari oralig‘i elektr teshilishga (odatda ko‘chkisimon) tegishli. Teshilish 
rejimida teskari kuchlanishning juda oz miqdorda o‘zgarishi teskari tokni kuchli 
o‘zgarishiga olib keladi. 
a) 
b) 
9.1- rasm. Yarimo‘tkazgichli stabilitronni VAXi (a) va 
sxemada shartli belgilanishi (b) 

---

79 
Stabilitronning 
bu 
hususiyatidan 
sxemotexnikada 
kuchlanishni 
barqarorlashda keng qo‘llaniladi. 
9.1.2. Kuchlanishni barqarorlash rejimida stabilitron VAXsi chiziqli funktsiya 
bilan approksimatsiyalanadi: 
ST
D
B
SТ
I
R
U
U



,
(9.1) 
bu yerda, 
R
D
- parametri kuchlanishni barqarorlash rejimidagi diodning differentsial 
qarshiligini, 
U
B
- parametri esa, kuchlanishning bo‘sag‘aviy qiymatini ko‘rsatadi. 
9.1.3. Keng qo‘llaniladigan stabilitronlarning ba'zi elektr parametrlarining 
ro‘yxati: 
δU
st
- barqarorlash kuchlanishi; 
U
st
- barqarorlash kuchlanishning vaqt bo‘yicha nostabilligi; 
U
to‘g‘
- stabilitrondagi o‘zgarmas to‘g‘ri kuchlanish; 
I
st,min
- stabilitrondagi ruxsat etilgan eng kichik o‘zgarmas tok; 
I
st,max
- stabilitrondagi ruxsat etilgan eng katta o‘zgarmas tok; 
I
to‘g‘,maks
- stabilitrondagi ruxsat etilgan eng katta to‘g‘ri o‘zgarmas tok; 
R
maks
- stabilitrondagi ruxsat etilgan eng katta sochuvchi quvvat; 
r
st
- belgilangan o‘zgarmas tok rejimida (
I*s
) aniqlangan differentsial 
qarshilik; 

st
- barqarorlash kuchlanishining temperaturaviy koeffitsienti. 
Т
U
U
SТ
SТ
SТ




/


(9. 2) 
Stabilitronning quyidagi guruhlari mavjud: umumiy maqsad uchun 
qo‘llaniladigan maxsus termokompensatsiyalangan pretsizionli (aniq kuchlanish 
qiymati talab qilinadigan sxemalar uchun); impulsli, ikki anodli, stabistorlar.