8- amaliy mashg’ulot Elektr apparatlar kontaktlaring tuzilishlari bilan tanishish Elektr apparatlarda yoy so’ndirish usullalari bilan tanishish

8- Amaliy mashg’ulot
Elektr apparatlar kontaktlaring tuzilishlari bilan tanishish
Elektr apparatlarda yoy so’ndirish usullalari bilan tanishish
Elektr zanjirni ochilishini odatda kontaktlar urtasida elektr razryad bo’lishi bilan kuzatiladi. Xavo oraligi qandaydir vaqt mobaynida ionlashadi va utkazuvchan bulib qoladi. Uchirish fizik jarayon ionsizlashtirishdan iborat. Ya’ni uni qaytadan dielektriklashadi. Odatda xavo yaxshi izolyator hisoblanadi ( xavo 1 sm 30 kVt ga kuchi yetadi). Ionlashtirishning bir yoki bir necha elektronlar zarralarni neytralidan ajralish jarayoni, va bulish natijasida elektronlar va ijobiy zarralangan bo’laklar.
1. Elektr razryadining paydo bulish sabablari.

1. 
   Kontaktlar ajratilganda klar qarshiligi oshadi. Oxiri tutashuv joyidkuprok energiya aj ralib chikadi, suyuk metal kuprikchasi xosil buladi, u uziladi, termik ionlashish va termoelektrn emissiya natijasida oralik ionlashadi. Va utkazuvchan buladi.
   

Termik ionlashtirish- yukori xarorat taьsirida ionlashtirish jarayoni.
Termik emissiya- kizdirish yuzasidan elektronlarini chikarish xodisasi.

2. 
   Kontaktlaro ajratilganda kontaktlar orasida elektr maydon kesginligi oshadi.
   

Ye = U / X ; X -masofa
Avtoelektron emissiya-kuchli elektron maydon taьsirida elektronlarni chikarish xodisasi.

3. 
   Tutki bilan ionlashtirish taьsiri ostida. Neytral zarrachadan elektron chiqib ketishi uchun yetarli bo’lgan erkin yugurish yakunida elektron tezligiga ega buladishi. Potentsiallar turlichaligi tezlikka ega bulish uchun lozim, ya’ni ionlashtirish potetsiali:
   

13 16 V gaz uchun 7.7 v miss uchun.
Bir vaqtni uzida rekambinatsiya va diffuziya jarayonlari bulib utadi.
Rekombinatsiya- neytral zarrachalar xosil bulish jarayoni.