77A20 guruh talabasi Rasulov Raxmatilloxning Statisika fanidan tayyorlagan mustaqil ishi

77A20 guruh talabasi Rasulov Raxmatilloxning Statisika fanidan tayyorlagan mustaqil ishi

Mavzu: Aholi statistikasi

Reja: 1. Aholi soni va tarkibini statistik o’rganish 2. Aholini tabiiy va mexanik harakati statistikasi 3. Aholi tabiiy harakatini ifodalovchi nisbiy ko’rsatkichla: tug’ilishi , vafot etishi , tabiiy o’sishi

Aholi statistikasi – aholi soninihg shakllanish qonuniyatlarini, joylanishi va tarkibini hamda demografik jarayonlari: tug’ilish, o’lish, nikohdan o’tish va ajralish, migrasiya kabi ko’rsatkichlarni o’rganadi.

Aholi soni quyidagicha aniqlanadi: 1.vaqt-vaqti bilan o’tkazilib turiladigan aholi ro’yxati; 2.aholining tabiiy o’sishi yoki kamayishi bo’yicha ma’lumotlar 3.Aholining mexanik harakatlari bo’yicha ma’lumotlar

-: Butun mamlakatdagi va ayrim viloyat, tuman hamda shahar va qishloq aholisining yil oxiridagi umumiy soni quyidagicha aniqlanadi:A1=A0+(Atug’-Ao’lish)+(Akel-Aket) -Bu erda: A1- Yil oxiridagi aholi soni: A0- Yil boshidagi aholi son: A tug’- joriy yilda tug’ilganlar soni A o’l- joriy yilda o’lganlar soni: A kel- joriy yilda kelganlar soni A ket- joriy yilda ketganlar soni

Aholi sonini aniqlashda doimiy yashovchi va mavjud aholi soni, vaqtincha yo’qlar va vaqtincha yashovchilar hisobga olinadi. DOIMIY aholi deganda aholini ro’yhatdan o’tkazayotganda sanalari ( qaysi aholi punktida yashayotganidan qatiy nazar) mazkur aholi punktida doimiy yashovchi aholini tushunamiz. Mavjud aholi deganda ro’yhatga olish vaqtida ( yashash joyi doimiy yoki vaqtinchalik bo’lishidan qatiy nazar) mazkur aholi punktlarida bor bo’lgan aholi tushuniladi.

Vaqtinchalik yo’qlar - aholini ro’yhatga olish momentlaridan boshlab shu aholi punktidan tashqariga ketgan kishilar tushuniladi. Ro’yhatga olinayotganda ular doimiy aholiga kiradi. Vaqtincha yashovchilar jumlasiga (kritik) aholini ro’yhatga olish momentida aynan shu joyda hozir bo;gan, lekin doimiy yashash joyidan tashqari bo’lgan shaxslar kiradi.

1-masala. Marg’ilon shahar aholisi bo’yicha quyidagi ma’lumotlar berilgan(ming kishi): yil boshidagi aholi soni 125 573 , yil mobaynida 1221 tug’ilib , 924 o’ldi. Mutloq mexanik qo’shimcha o’sish – 50 ming kishi. Aholining tabiiy va mexanik ko’rsatkichlari aniqlansin Masala yechimi 1. Yil oxiridagi aholi soni A=125573+1221-924-50=125820 kishi 2. O’rtacha aholi soni A=A1+An/2=125573+125820/2=125696,5 kishi 3. Tug’ilish koeffitsienti Ktug’=1221/125696,5=0,0097 yoki 9,7% Kolish=924/125696,5=0,00735 yoki 7,35 %

Yuqoridagi Marg’ilon shahri aholisi tog’risida berilgan ma’lumotlarga ko’ra mehnatga layoqatli yoshga kiruvchi aholining kelgusi 3 yildagi soni aniqlansin

Yil	Yashash koeffitsienti	Aholi soni, kishi
14	0,996148	5320
15	0,995800	5028
16	0,995560	4180

Birinchi yil uchun: A13=5320*0,996148 A14=5028*0,995800 A15=4180*0,995560 Ikkinchi yil uchun: A14=5299*0,995800=5277 A15=5007*0,995560=4985 Uchunchi yil uchun: A15=5277*0,995560=5254 Demak , mehnatga layoqatli yoshga kiruvchi aholi soni:birinchi yili – 4161, ikkinchi yili – 4985 , uchinchi yili – 5254, jami – 14400 kishi.